Prepareren skipiste

Het preparen van skipistes is een belangrijke groeifactor geweest voor het wintersporttoerisme. Het lijkt nu de normaalste zaak van de wereld want hoe kom je anders naar beneden? In de begindagen van de wintersport had men deze luxe niet en ging het afdalen er een stuk hobbeliger aan toe. Nu liggen de skipistes er dagelijks goed bij zodat jong en oud comfortabel kan afdalen. Maar hoe komen de alom geliefde, strak geprepareerde skipistes eigenlijk tot stand? En wie doet dit? We geven je de voordelen, nadelen, geschiedenis en toekomst van dit onmisbare onderdeel in de wintersportinfrastructuur. Een onmisbaar stukje van de basis ski informatie.

null

Hoe worden skipistes geprepareerd?

Skipistes worden ‘s avonds geprepareerd door pistebully’s. Deze sneeuwspecifieke rupsvoertuigen walsen de natuursneeuw en kunstsneeuw plat. Tevens schrapen ze sneeuw weg waar ‘teveel’ ligt om er plekken waar sneeuw nodig is weer mee op te vullen. Vroeger ging dit op gevoel en waren de beste pistenbullychauffeurs dan ook degenen die het langst in het vak zaten en de berg op hun duimpje kenden. Je werkt tenslotte in het holst van de nacht, dus alles is pikkedonker. Tegenwoordig is dit duimpje vervangen door GPS en satellietdata waardoor men op de centimeter nauwkeurig kan zien waar men zich bevindt en waar de collega’s zijn. Maar ook waar er sneeuw nodig is en waar niet. Meerijden met dit werkproces is een heel avontuur, en wordt dan ook steeds vaker door diverse skigebieden als excursie aangeboden. Wil je een keer hier in de buurt aan de slag op een pistebully, dan kan dat in de Skihalle Neuss. Het prepareren van skipistes heeft meerdere voordelen en helaas ook een nadeel. We leggen het hieronder uit.

Voordelen van skipistes prepareren

Op strakke, net geprepareerde skipistes is het zeer makkelijk skiën. Vooral beginners profiteren van deze perfecte omstandigheden tijdens het volgen van skilessen. Stukken makkelijker dan door rulle sneeuw of over gevaarlijke ijzige platen. Verder wordt de sneeuw beter geconserveerd: aangedrukte sneeuw blijft langer liggen en is beter bestand tegen temperatuurschommelingen. Ook waait sneeuw waar een pistebully overheen is gegaan niet meer weg. Niet onbelangrijk: geprepareerde sneeuw is ook niet (meer) lawinegevaarlijk.

Nadelen van skipistes prepareren

Ondanks het feit dat het afdalen er een stuk prettiger aan toe gaat, kleeft er ook een nadeel aan het prepareren van skipistes. Het brandstofgebruik van pistenbully’s is namelijk schrikbarend hoog. Het zijn echte dieselslurpers want ze verbruiken zo’n 20 tot 30 liter per uur. De eerder besproken moderne manier van skipisteprepareren middels GPS-gestuurde pistenbully’s is gelukkig een grote stap voorwaarts in het duurzamer maken van de wintersport. Er wordt namelijk niet alleen efficiënter met brandstof omgesprongen maar er is ook minder kunstsneeuw nodig. De aanschaf van deze moderne pistenbully’s is nog wel een prijzige aangelegenheid dus niet ieder skigebied kan zich dit nog veroorloven.

null

Geschiedenis van het skipisteprepareren

Nog niet zo heel lang geleden reden er geen pistenbully’s in Europa rond. In een aantal gebieden was men zelfs van mening dat je gewoon maar moest leren skiën. Het gezegde “Er bestaat geen slechte sneeuw, er bestaan alleen slechte skiërs”, was toen (en soms nog steeds) de gedachte. Toen men echter besloot de skisport te democratiseren moest het dus ook toegankelijker worden voor leken. Uitbaters van skigebieden kwamen er snel achter dat strakke skipistes meer aantrekkingskracht hadden dan verregende en weer opgevroren buckels. Men moest dus een manier verzinnen om de afdaling platter te maken.

De begindagen van het skipisteprepareren

Het prepareren van skipistes werd in eerste instantie op de ski’s gedaan. In kleine gebiedjes gebeurde dit simpelweg door een voor een de skipistes af te rutschen. In grotere gebieden gebruikte men een soort handwals. Dat deze manier van prepareren minder precies is dan een pistenbully mag voor zich spreken. In kleine skigebieden werd dit handmatig walsen zelfs nog tot rond het einde van de 20ste eeuw gedaan.

Uitvinding van de pistenbully

In Europa was het onder andere de Franse Emile Allais die het voortouw nam in het moderniseren van het prepareren van skipistes. Deze oud-olympiër had in het Amerikaanse Squaw Valley gezien hoe skipistes machinaal geprepareerd werden door een prototype van de pistenbully. Dit was een rupsvoertuig waar olievaten achter hingen. Bovendien merkte hij op hoe men aan de andere kant van de oceaan er alles aan deed om wintersport zo plezierig mogelijk te maken. Voor Allais was die plezierige beleving van de sport het allerbelangrijkst, en goed geprepareerde pistes horen daarbij. Dus toen hij naar de Alpen terugkeerde, lobbyde hij hard voor machinale preparatie van skipistes. In 1962 kwam het Italiaanse Prinoth met de P60; het prototype van de eerste pistenbully in Europa. In 1969 bracht het Duitse Kässbohrer hun beroemde PistenBully (merknaam) uit, dat zo succesvol werd dat dit merk voertuig een soortnaam werd. Iedereen wilde er een. Tegenwoordig gaat het prepareren allemaal machinaal. Behalve het prepareren van een wedstrijdpiste, dit vereist nog steeds maatwerk.

null

Hoe werkt een pistenbully?

Moderne pistenbully’s zijn precisie instrumenten waarbij GPS en computers de chauffeur tot dienst zijn. Het principe is echter gelijk gebleven. Sneeuw wordt eventueel verplaatst en met een instelbare druk (tot meerdere tonnen) platgedrukt. De sneeuwschuivers voor op de pistenbully verplaatsen de sneeuw, en de kam achterop de bully drukt deze sneeuw plat. De sneeuw wordt eerst door een soort frees klein gemalen waarna de kunststof kam de sneeuw in de beroemde ribbels drukt. Het zogeheten ‘corduroy’. Deze ribbels zorgen voor een groter contactoppervlak met de koude buitenlucht waardoor de sneeuw beter van kwaliteit wordt. Op de kam-en-freescombinatie kan meer en minder druk gezet worden. Dat deze combinatie van frees en kam sterk is, blijkt wel als je ziet hoe een bully een grote hoop betonharde kunstsneeuw(link naar thema/duurzaam-op-wintersport/kunstsneeuw) in perfect zachte sneeuw kan veranderen. Ook kunnen echt ijzige en keiharde pistehobbels netjes vermalen en strak uitgereden worden. Er bestaan kammen voor langlaufloipes die geulen maken voor de klassieke stijl langlaufen. Ook bestaan er speciale halfpipefrezen die een kromme vorm hebben om zo de U-vormige wanden van dit freestyle-object te prepareren.

Wanneer worden skipistes geprepareerd?

Als je aan het eind van de dag over een kapot geskiede piste afdaalt, kun je je bijna niet voorstellen dat het er morgen weer pico bello bij ligt. Toch is het zo. Als de liften aan het einde van de dag sluiten, trekken de pistenbully’s er in colonne met zwaailichten op uit. De pistenbully’s rijden 's nachts tot zo’n uur of een alles weer strak waarna de pistedienst ‘s ochtends het stokje overneemt om de finishing touch aan te brengen. Hoeveel tijd het kost om een skigebied klaar te hebben verschilt per skigebied.

Prepareren van steile skipistes

Op steile pistes, als er veel sneeuw verplaatst moet worden, of als de sneeuw zeer nat is, maken goed uitgeruste pistenbully’s gebruik van een trekkabel. Deze kabel wordt van boven aan een ingegraven blok beton gekoppeld en zo kan de pistenbully zichzelf over de helling heen trekken. Hierdoor zijn zelfs de allersteilste skipistes te prepareren. Dat dit uiterst gevaarlijke situaties oplevert voor wintersporters die zich na ‘sluitingstijd’ nog op de skipistes begeven, spreekt voor zich. Vroeger werden deze kabels ook wel eens aan bomen vastgezet maar nadat er meerdere eeuwenoude bomen uit de grond zijn getrokken, is men overgegaan op betonblokken of bevestigingspunten in sterke rotsformaties.

Verschil in kwaliteit skipistes

Niet elk gebied heeft de mankracht en kunde om op hetzelfde niveau skipistes te preparen. In het ene skigebied zullen de skipistes zo glad zijn als een biljartlaken terwijl in andere skistations de pistekwaliteit stukken minder is door slechtere preparatie. Na zware sneeuwval heeft elk gebied moeite om de skipistes op orde te krijgen, waardoor sommige afdalingen langer ongeprepareerd blijven. Hetzelfde geldt bij grote drukte op vooral rode en zwarte pistes. Hoe goed een gebied het prepareren ook in de vingers heeft, wanneer er veel mensen op de piste staan ontstaan 's middags altijd buckels en/of ijsplaten. Overigens wil het wel eens voorkomen dat skigebieden hun skipistes expres niet prepareren om zo de wintersporters te laten genieten van verse sneeuw.

Gerelateerde weblogs