Gebruiksaanwijzing voor de perfecte “firn” in april

Veel mensen denken bij off-piste aan poedersneeuw. Maar in het voorjaar wordt het lastiger en lastiger om goede poeder te vinden. Komende week stijgen de temperaturen enorm en dat betekent dat veel hellingen zullen transformeren. Dat klinkt vervelend voor veel skiërs maar het tegendeel is waar. Voorjaarssneeuw, of “firn”, is misschien wel een van de makkelijkste en fijnste sneeuwsoorten die er zijn. Het is niet voor niets dat firn in Amerika ook wel Hero-snow wordt genoemd. Om goede firn te vinden moet je wel je horloge in de gaten houden als een Zwitserse machinist.

Wat is firn?

Door verschillende dooi- en vriescycli verandert de sneeuw van verse soepele sneeuw naar steeds hardere sneeuw, een soort natuurlijke geprepareerde piste. In het begin zal dit slechts een korst zijn waar je doorheen zakt, de beroemde en beruchte Bruchharsch, maar hoe hoger de temperaturen hoe dieper de sneeuw zal transformeren. Als daarna de nachten koel (vooral helder!) zijn dan zal de sneeuw, mede dankzij de uitstraling, opvriezen. Aan het einde van de nacht is de sneeuw dan hard opgevroren. Als de zon eenmaal op deze sneeuw komt dan zal de toplaag langzaam ontdooien. Als je dan net op het goede moment op de goede plek bent dan vind je geweldig skiënde voorjaarssneeuw. Ben je te vroeg, dan is de sneeuw te hard en stuiter je alle kanten op, ben je te laat dat is het slush skiën (en lawinegevaarlijk).

De beste firn

De beste firn, moquette op z’n Frans, vind je wat later in het voorjaar. Het is van belang dat de sneeuw tot diep ontdooid is geweest en goed is opgevoren. Anders heb je kans dat je door de harde laag heenzakt: Bruchharsch, en dat is zo ongeveer de allermoeilijkste en vervelendste sneeuw om doorheen te skiën. Ook is het van belang dat je lang genoeg wacht totdat de sneeuw voldoende is ontdooit. De een vindt enkele milimeters ontdooide sneeuw genoeg terwijl anderen liever enkele centimeters ontdooide sneeuw hebben. Het spreekt voor zich dat een oosthelling eerder zal ontdooien dan een westhelling. Verder is natuurlijk de nulgradengrens van belang: als het koud is dooit de sneeuw minder snel. Bedenk ook dat een helling in dezelfde expositie op 1600 meter eerder ontdooit dan op 3200 meter, en vergeet de steilte niet. Een steile helling in de zon warmt door de directere instraling sneller op dan een vlakke helling. Last but not least warmt vervuilde sneeuw (Saharazand, gruis) eerder op dan mooie witte sneeuw.

Bewolkt: niet goed!

Goede firn zal je alleen tegenkomen bij mooi helder voorjaarsweer. Een lekker zonnetje overdag en vooral, en dit is echt belangrijk, heldere nachten. Bij bewolkt en mistig weer zal de sneeuw vaak slechter en minder egaal opvriezen. Ook is het van belang dat het 's ochtends mooi helder weer is. Hoge sluierbewolking, of nog erger echt bewolking zal het goed ontdooien van de sneeuw in de weg staan. Andersom wil een koele wind er ook wel eens voor zorgen dat de sneeuw langer hard blijft dan gehoopt. Kortom, “grand beau” of “kaiserwetter” is het recept voor goede firn!

Ervaring

Er is geen vast spoorboekje te geven wanneer sneeuw de allerbeste firn is. Soms is dat om 11.00 uur 's ochtends en een andere keer op een andere helling ben je om 8.00 uur al te laat. Hiervoor heb je ervaring en inzicht nodig. Goede berggidsen en ervaring off-piste / toerskiërs weten als geen ander de beste sneeuw te vinden, over de gehele afdaling.