Gefaalde projecten deel II: een tweede gletsjerskigebied in Karinthië

Na een eerste blog over een gefaald project, namelijk dat van Espui – Vall Fosca in Spanje, heb ik me de afgelopen zomer verdiept in andere stukgelopen (skigebied)projecten. In een blogserie ‘gefaalde projecten’ zullen de komende maanden meerdere blogs volgen. Vandaag schrijf ik over het nooit voltooide skigebied in het Maltatal in Karinthië.

Ligging

Het Maltatal, gelegen in het noordwesten van Karinthië, is een vrij onbekend zijdal van de Tauernautobahnroute A10. Achter in het dal ligt de 3360 meter hoge Hochalmspitze, die onderdeel van de Ankogelgruppe is. Niet ver hier vandaan liggen de skigebieden van Ankogel bij Mallnitz en de Mölltaler Gletscher. Aan de andere kant van de Alpenhoofdkam op ongeveer 15 kilometer hemelsbreed ligt Gastein.

Bij de markante piramidevormige bergtop van de Hochalmspitze, ook wel de ‘Koningin van de Tauern’ genoemd, waren er al langer ideeën voor een skigebied. Omgeven door vier gletsjers was het een perfecte skiberg. Het is nu nauwelijks voor te stellen als je in het gebied bent, maar op de oosthellingen van de berg waren er in de jaren '70 vergevorderde plannen voor een gletsjerskigebied op de Hochalmkees, de grootste van de vier gletsjers. Zomerskiën was in de jaren '70 ‘hot’ en werd op steeds meer plekken in de Alpen mogelijk. Daarnaast stond in bij tientallen skigebieden in de Alpen zomerskiën op de planning om aan te gaan bieden.

Het project

Met behulp van een pendelbaan zou het skigebied worden ontsloten vanuit het Maltatal. Dit was eenvoudig omdat er net een nieuwe weg was aangelegd. Deze nieuw aangelegde Maltatal – Hochalmstraße was nodig voor de bouw van de enorme waterkrachtcentrales die aan het eind van het Maltatal werden gebouwd. De bovenste waterkrachtcentrale, de Kölnbreinspeicher, is met een 200 meter hoge stuwdam en een inhoud van 205 miljoen kubieke meter, de hoogste en tegelijkertijd het grootste stuwmeer van Oostenrijk.

De toenmalige eigenaar van de grond rondom de Hochalmspitze liet een haalbaarheidsstudie uitvoeren. Vanuit het Maltatal ter hoogte van de Gmünder Hütte op 1186 meter hoogte was er een pendelbaan in drie secties gepland tot de top van de Hochalmspitze. De eerste sectie zou tot de Villacher Hütte verlopen. Vanaf daar zou een tweede gondel naar de Schwarze Schneid gaan (niet te verwarren met de Schwarze Schneid bij Sölden) die aan de gletsjerrand op een hoogte van ongeveer 2750 meter ligt. De derde sectie zou met nog een pendelbaan naar de top van de Hochalmspitze gaan. De Hochalmkees zelf zou door ongeveer vier sleepliften worden ontsloten in het gebied tussen de Preimlsee en de Hochalmsee. In de onderstaande afbeelding heb ik alle liften ingetekend om een beter beeld te krijgen. De drie secties pendelbaan zijn in rood weergegeven en de mogelijke ligging van de vier sleepliften in blauw.

Al met al toch een skigebied van formaat waar ook in de zomer gletsjerskiën aangeboden kon worden. Helaas faalde de uiteindelijke totstandkoming van het project. Dit kwam mede door ontoereikende financiering, maar ook doordat de Oostenrijkse Alpenvereniging er op het laatste moment een stokje voor heeft gestoken.

Overname door de Oostenrijkse Alpenvereniging

De ‘Österreichischer Alpenverein’ zocht naar mogelijkheden om het gebied rondom de Hochalmspitze langdurig te beschermen. Toen de voormalige grondeigenaar in 1983 zijn grond wilde verkopen, heeft de vereniging overwogen om het grondstuk te kopen, maar een prijs van 7,5 miljoen Schilling voor 747 hectare grond was simpelweg niet te betalen voor de vereniging. In 1988 werd de grondbezitter echter door financiële problemen gedwongen tot verkoop voor een prijs van 784.000 Schilling. De voorzitter van de regionale Alpenvereniging maakte na toestemming van de hoofdvereniging dankbaar gebruik van deze gelegenheid en kocht op 8 augustus 1988 het gebied bij de veiling in Spittal an der Drau voor 1,12 miljoen Schilling.

Dit bedrag moest met behulp van een doneeractie bij elkaar gebracht worden, totdat Alpen- en natuurliefhebber Heinz Roth uit Stuttgart plotseling het gehele aankoopbedrag wilde doneren. Hij was al erg lang betrokken bij de Alpenvereniging en heeft zich altijd ingezet tegen de ontsluiting van verschillende gebieden in de Alpen door middel van skiliften. Terwijl de hele Alpenvereniging in euforie was, bleef Roth stil en kwam niet eens op bezoek om het gekochte grondstuk te aanschouwen met eigen ogen. Hij was tevreden met de gedachte dat de Hochalmspitze voor de liftontsluiting was behoed.

Opluchting bij de gemeente

Het geld dat al was opgehaald werd vervolgens in een ‘Heinz-Roth-Fonds’ gestopt om verdere natuurbeschermingsprojecten te kunnen financieren. Eind jaren '80 werd het gebied rondom de Ankogel en de Hochalmspitze definitief bij het Nationalpark Hohe Tauern gevoegd. Deze strategie van de Oostenrijkse Alpenvereniging laat zien dat grondbezit waarschijnlijk het sterkste beschermingsmiddel is tegen skigebiedsuitbreiding.

De gemeente Malta is tegenwoordig erg blij dat het project toch niet is gerealiseerd. Volgens de gemeente was het financieel onmogelijk het skigebied draaiende te houden in tijden waarin de gletsjers zich in een snel tempo terugtrekken. Dit is ook goed te zien aan de Hochalmkees, waarvan de gletsjertong momenteel op ongeveer 2800 meter hoogte ligt en zich honderden meters heeft teruggetrokken sinds de jaren '80. Daarnaast zou de gemeente de aantasting van de natuur nog erger hebben gevonden wat volgens hen juist de rijkdom van dit gebied vormt.

Het is natuurlijk mooi om weg te dromen bij de prachtige mogelijkheden voor een skigebied in deze regio. Maar eerlijk is eerlijk, het is misschien maar goed dat het project niet is gerealiseerd. Zeker nu we steeds duidelijker zien dat de gletsjers zich snel aan het terugtrekken zijn en de ingrepen in de natuur erg groot zouden zijn geweest. Zo kunnen we nu in dit dal nog genieten van een stukje onaangetaste natuur rondom de Tauernkoningin.

Bronnen:
Bergsteigerdoerfer.org – alpingeschichte Malta, alpenverein.de, alpenverein.at, Magazine Nationalpark Hohe Tauern