Lucratief recyclen in skigebieden
Stel je voor: je reist deze winter duizenden kilometers naar dat afgelegen Oost-Europese miniskigebied om eens helemaal weg te zijn van die skihysterie en gewoon lekker te genieten van onbekende folklore. Maar het eerste dat je ziet vanuit de stoeltjeslift is een liftpaal volgeplakt met après-skitentstickers. Welkom in de wereld van hergebruikte skiliften.
60% goedkoper
Als oude skiliften door moderne liften worden vervangen, worden deze vaak compleet afgebroken. Slechts enkele onderdelen kunnen worden hergebruikt en meestal verkoopt men de losse stoeltjes of gondels voor een leuke prijs aan liefhebbers. Toch komt het ook regelmatig voor dat skiliften met zorg worden gedemonteerd en door worden verkocht aan andere skigebieden. Skigebieden die interesse tonen in deze liften, hebben vaak het geld niet voor een gloednieuwe stoeltjeslift die al snel zo’n tien miljoen euro kost. Om kosten te besparen is een tweedehands stoeltjeslift een interessante optie. Alles bij elkaar genomen kost een gerecyclede lift slechts 40% van het bedrag dat men moet betalen voor een soortgelijke nieuwe skilift.
Waar gaan oude liften naartoe?
De meeste liften worden naar skigebieden getransporteerd die het financieel niet heel breed hebben, maar toch graag de lokale bevolking skivoorzieningen willen aanbieden. Denk hierbij aan skigebieden in landen zoals Kazachstan, Kirgizië, Oekraïne, Rusland, Tsjechië, maar soms ook zelfs kleine skigebieden in Scandinavië. Zo staat bijvoorbeeld een oude stoeltjeslift uit het Franse Les Menuires inmiddels meer dan 5.500 kilometer verderop in het skigebied Karakol in Kirgizië. En de oude Gampenbahn uit Sölden gaat tegenwoordig door het leven als de Karlovsky Express in het skigebied van Karlov in Malá Morávka, Oost-Tsjechië. Het Tsjechische skigebied heeft vervolgens in 2014 de stoeltjes met kap van de Aualm stoeltjeslift uit Scheffau overgekocht en aan deze lift bevestigd, zodat de Karlovsky Express nu zelfs een combinatie is van twee oude liften uit Oostenrijk.
Handel in oude liften
Ook bij het grootschalige Schlossalm-liftproject in Bad Hofgastein heeft men afgelopen zomer twee stoeltjesliften uiterst zorgvuldig gedemonteerd voor doorverkoop. Door de toenemende capaciteitsproblemen bij de huidige liften worden er bij dit project drie liften vervangen door één moderne gondel. De liften zijn echter nog niet oud en afgeschreven, althans niet voor de landen waar de stoeltjesliften naartoe gaan. Eén van de twee gaat naar Rusland, de andere naar Kazachstan. In het Gasteinertal heeft men zelfs een heel bedrijf op kunnen starten voor de verkoop van gebruikte liften. Zo heeft men alleen al in dit jaar vijf oude liften kunnen doorverkopen aan onder andere Rusland. Het bedrijf koopt de oude liften, demonteert ze en biedt ze aan in landen die vaak interesse hebben in gebruikte liften. Skigebieden moeten er overigens wel op tijd bij zijn. Eén jaar voor het afbreken van de lift moet hij al worden verkocht, anders wordt de lift zoals veel andere liften compleet afgebroken en niet meer opnieuw gebruikt.
Niet altijd naar het oosten
Niet alle liften gaan naar Oost-Europa. Het Oostenrijkse skigebied Hochoetz is een goed voorbeeld van binnenlandse recycling van skiliften. Zij hebben tot twee keer toe de oude Giggijochbahn van Sölden overgenomen. Beide gondels waren bij de vervanging in Sölden nog in goede staat en voldeden aan de regels. Sölden verving de gondel niet omdat hij te oud was, maar omdat de capaciteit niet meer toereikend was. Het nabijgelegen Hochoetz kon hiervan profiteren door de gondel voor een lage prijs over te nemen en om te dopen in de Ochsengartenbahn.
Een tweede voorbeeld van binnenlandse recycling is de stoeltjeslift in het Zwitserse Mörlialp die in het begin van deze eeuw is gebouwd. Veel beginners hadden problemen met het laatste steilstuk van de sleeplift, waardoor de lift erg vaak stil stond. Men zocht naar een oplossing maar het skigebied had eigenlijk geen geld voor een stoeltjeslift. In samenwerking met het skigebied Laax heeft men de driepersoonsstoeltjeslift Flims-Nagens over kunnen nemen voor een lage prijs. De liftpalen, kabel, rollen, stoeltjes en elektronica werden overgekocht.
Controle
Voordat een hergebruikte lift weer wordt opgebouwd, worden alle onderdelen in een werkplaats gecontroleerd, schoongemaakt en wanneer nodig vervangen. Het is erg belangrijk dat alles op orde is wanneer een skilift wordt hergebruikt. Als er certificaten voor de veiligheid van onderdelen ontbreken neemt een skigebied een groot risico, omdat de controles en het bewijzen van de veiligheid erg tijdrovend en duur zijn. In Oost-Europa en Rusland gaat men hoogstwaarschijnlijk wat soepeler om met deze regels waardoor nog steeds veruit de meeste oude skiliften naar die landen worden getransporteerd. Soms kunnen liften die in de Alpen zijn afgeschreven elders nog wel twintig jaar draaien: dat klinkt als duurzaam ondernemen.
Nostalgisch ritje
Sommige skigebieden kunnen maar geen afstand doen van hun liftinstallaties. Zo is de Fichtelberg Schwebebahn in Oberwiesenthal uit 1924 de oudste nog operationele wintersportkabelbaan van Duitsland. Daar is de Schwebelift Bayrischzell in Sudelfeld, een éénpersoons stoeltjeslift uit 1948, een jonkie bij. Het maakt het ritje echter niet minder spannend. De Zwölferhornbahn in Sankt Gilgen am Wolfgangsee (AT), een kleurrijke gondelbaan uit 1957, is een andere nostalgische aanrader die bij voldoende sneeuw in de winter nog steeds open is voor wintersporters.
Een overzicht van de eerste skiliften per type:
- 1908: Eerste touwlift Europa – Schollach (DE)
- 1927: Eerste skikabelbaan Europa – Engelberg (CH)
- 1932: Eerste touwlift Noord-Amerika – Shawbridge (CA)
- 1934: Eerste sleeplift Europa – Davos (CH)
- 1935: Eerste sleeplift Noord-Amerika – Oak Hill (US)
- 1936: Eerste stoeltjeslift Noord-Amerika – Sun Valley (US)
- 1938: Eerste skikabelbaan Noord-Amerika – Cannon Mountain (US)
- 1944: Eerste stoeltjeslift Europa – Engelberg (CH)
- 1950: Eerste skigondel Europa – Crans Montana
- 1958: Eerste skigondel Noord-Amerika – Wildcat Mountain (US)
Plaats een reactie
Wat een interessant artikel. Ik dacht altijd dat het einde van het leven was voor een skilift. Goed om te zien dat ze hergebruikt worden - als ze nog maar veilig zijn natuurlijk 😉
De Schwebebahn uit 1924 is dan toch ouder dan de skikabelbaan in Engelberg uit 1927 @Henry?
Top stukje 👍
Hoeveel van die eerste liften zijn nog (deels) actief of te bewonderen
Ik vraag mij bij die verplaatsingen altijd af hoeveel onderdelen ze nu eigenlijk alsnog vervangen. Ik kan mij toch niet voorstellen dat bijvoorbeeld de palen die men nodig heeft altijd van de goede lengte zijn.
Overigens heb ook begrepen dat er ook binnen skigebieden zelf soms gerecycled wordt. Als ik het goed heb begrepen is in 3Vallees een jaar of 3 geleden de ‘oude’ Saint Martin lift de ‘nieuwe’ Bettex lift geworden.
*bericht bewerkt door Mosquito op 08 dec 2018 08:33
Leuk geschreven 👍
De Oude Portette lift uit Val Thores (in 2014 vervangen) is nu opnieuw gebruikt als de nieuwe Combourcière lift in Les Arcs.
Mooi artikel,
maar toch vraag ik me af of die 2dehands liften wel veilig genoeg zijn, kijk maar eens wat er in georgië was gebeurd met die ophol geslagen lift. Weet iemand of die lift ‘gerycled’ was??
Maar als de kleinschalige skigebieden er weer een ‘nieuwe’ lift van kunnen krijgen en de lift is nog in goede staat en veilig is het natuurlijk geweldig voor die skigebieden
Zeker voor skigebieden waar het geld niet tegen de plinten klotst fantastisch dat dit mogelijk is. Weet je ook hoeveel procent van het aantal liften ongeveer hergebruikt wordt? Ik kan me goed voorstellen dat voor veel gebieden met sleepliften aan de gebiedsranden tweedehands stoeltjesliften erg interessant zijn.
Dat de Gampenbahn wegging uit Sölden is trouwens erg zonde. Ik ben hier het seizoen erna voor het eerst geweest en de Langegg is ieder jaar weer een verschrikkelijk knelpunt. Als die lift er nog was geweest had ik vaker de 11 gepakt. Nu laat ik die vanwege de drukte vaker links liggen.
*bericht bewerkt door ThomJ op 08 dec 2018 11:02
@maurits033, dat had te maken met door de liftmedewerkers verkeerd ingestelde zaken.
In Winterberg hebben ze ook twee liften verplaatst. Een hergebruikt in het eigen gebied en de andere naar een gebiedje iets verderop.
In Leogang staat volgens mij de oude Hausenauer 4persoons uit Hinterglemm en de oude 6-persoons Muldenbahn is dit jaar naar Montafon gegaan.
Slim om te reclyclen. goed dat het gebeurt. Maar niet allemaal; want ik wil ook nog een keer een oud gondeltje kopen :)
De nieuwe stoeltjesliften van vorig seizoen in Pera di Fassa, Pozza di Fassa en Alba waren ook tweedehands (uit Alpe Lusia en Col Rodella/Belvedere).
Zoals altijd mooi geschreven @Henri! Ter aanvulling is nog de oude Pardatschgratbahn uit Ischgl noemswaardig, die op mysterieuze wijze via China in Noord-Korea terecht is gekomen, in het skigebied van Masikryong.
@ErikVermeij: Dat klopt, Winterberg is sowieso al een speciaal geval wat gebruikte liften betreft.
De tweepersoonslift aan de St. Georg Schanze stond oorspronkelijk op de Tegelberg in Schwangau, vlakbij Schloss Neuschwanstein en Füssen. Van dezelfde Tegelberg stamt ook de oude tweepersoonslift die jaren op de Kappe heeft gestaan. Die lift op de Kappe is in 2013 verkocht aan een skigebied Roemenië (Arena Platos Paltinis). De Roemenen kwamen zelf de lift demonteren in Winterberg.
De in 2001 gebouwde Büre-Herrlohlift is in 2015 naar de Astenstrasse verhuisd. De in 2004 gebouwde Poppenberglift verhuisde in 2015 naar de Ruhrquelle.
mooi stuk! ook gaaf om weer helemaal terug de tijd in te gaan. als je dan bijv. de langkofel, staunies of averau lift ziet vraag je je toch al snel af hoe wintersport toen der tijd wel niet geweest moest zijn.
Gaat dan de kabel ook mee of is dit iets wat regelmatig vernieuwd moet worden?
En @Daffie; welke lift in het Montafon is dit nu dan?
*bericht bewerkt door Frank66 op 08 dec 2018 16:41
Leuk artikel! Hoe gaat dat dan eigenlijk met de pylonen? Worden die op maat gemaakt voor de helling in het gebied of zijn die ook herbruikbaar in een ander gebied bv?
De “nieuwe” Jöchlebahn in Silvretta-Montafon dit jaar is ook gerecycled. Deel van de lift komt uit Maria Alm / Hochkönig 😊
https://www.vn.at/lokal/vorarlberg/2018/09/04/sechsersessel-…
@maurits033: De lift in Georgië dat vorig jaar “op hol” geslagen was, is in 2008 nieuw gebouwd door Doppelmayr. Van een hergebruikte lift was absoluut geen sprake. De lift was dus relatief nieuw en dezelfde modellen staan ook in Duitsland en Oostenrijk, waaronder in Winterberg. Zoals @ThomJ al aangaf was het een grove bedienersfout. Desondanks dat heeft Doppelmayr na aanleiding van het ongeluk alle liften van dit type nog eens nagekeken.
“40% goedkoper”
Is het niet 60% goedkoper?
“kost een gerecyclede lift slechts 40% van het bedrag dat men moet betalen”
Als het 40% van een nieuwe lift kost, is een tweedehands lift toch 60% goedkoper?
Of zie ik dit nou verkeerd? xD
Ik vraag mij bij die verplaatsingen altijd af hoeveel onderdelen ze nu eigenlijk alsnog vervangen. Ik kan mij toch niet voorstellen dat bijvoorbeeld de palen die men nodig heeft altijd van de goede lengte zijn.
Overigens heb ook begrepen dat er ook binnen skigebieden zelf soms gerecycled wordt. Als ik het goed heb begrepen is in 3Vallees een jaar of 3 geleden de ‘oude’ Saint Martin lift de ‘nieuwe’ Bettex lift geworden.
Mosquito op 8 dec 2018 08:32
Dat vroeg ik mij ook af, zeker de palen zijn volgens mij altijd ‘maatwerk’ (Hoek, lengte)
Ik vraag mij bij die verplaatsingen altijd af hoeveel onderdelen ze nu eigenlijk alsnog vervangen. Ik kan mij toch niet voorstellen dat bijvoorbeeld de palen die men nodig heeft altijd van de goede lengte zijn.
Mosquito op 8 dec 2018 08:32Dat vroeg ik mij ook af, zeker de palen zijn volgens mij altijd ‘maatwerk’ (Hoek, lengte)
RCGrootveld op 9 dec 2018 12:50
Dat valt wel mee. Veel stoeltjesliften en kleine gondels die over of langs pistes naar boven gaan, hangen op ongeveer dezelfde hoogte van de grond. Alleen bij onregelmatig terein of steile wanden, zijn er grote afwijkingen in paallengte en hoek.
Eventueel kan de fundering op de nieuwe locatie aangepast worden op de bestaande paal.
En de oude Gampenbahn uit Sölden gaat tegenwoordig door het leven als de Karlovsky Express
Komt de oude Gampenbahn niet uit Ischgl ipv Sölden?
Leuke artikel trouwens.We hebben zelf enkele jaren terug halverwege in de oude Ochsengartenbahn gezeten toen ze in panne viel. Toch een 25 à 30 minuten stilgehangentijdens de herstelling. Kwestie van rustig te blijven en verhaaltjes blijven vertellen tegen de kleine kindjes die bij in de lift zaten.
Gaat dan de kabel ook mee of is dit iets wat regelmatig vernieuwd moet worden?
Frank66 op 8 dec 2018 16:40
En @Daffie; welke lift in het Montafon is dit nu dan?
Silvretta Montafon modernisiert Jöchle-Bahn
In der Wintersaison 2018/19 erwartet Wintersportler in der Silvretta Montafon im Valisera-Gebiet anstelle der beiden Jöchle-Lifte und der Älpli-Bahn eine neue 6er-Sesselbahn.