In kaart gebracht: Ischgl

Roel op 07 januari 2019· 32 reacties

De oude Madlein sleeplift, aan deze kant van Ischgl staat inmiddels geen lift meer (© Silvrettaseilbahn AG)
De oude Madlein sleeplift, aan deze kant van Ischgl staat inmiddels geen lift meer (© Silvrettaseilbahn AG)

Marketingbureaus komen woorden tekort om het Oostenrijkse Ischgl in één alinea te vangen. “Het Ibiza van de Alpen”, “Lifestyle Metropole der Alpen” en sinds enkele jaren ook “culinaire hotspot van de Alpen” zijn benamingen die Ischgl heeft verworven. Dit was echter niet altijd zo. Dit toeristische dorp in het Paznauntal bestond tot in de jaren zestig uit een handvol boerenschuren. In 1961, toen het wintersporttoerisme aan de Arlberg al decennia floreerde, wees niks op een toekomst waarin the sky the limit zou worden. Een duik in de geschiedenis.

Reto-Romaans

Zoals heel veel wintersportdorpen stelde Ischgl voor de komst van het toerisme maar weinig voor. Yscla, zoals het dorp door de oorspronkelijke Reto-Romaanse bewoners genoemd werd, is omstreeks de 9e eeuw ontstaan. De Reto-Romanen kwamen uit het Zwitserse Engadin en waren de eerste permanente bewoners van het dal. Yscla betekent in het Reto-Romaans “eiland” wat waarschijnlijk slaat op de heuvel in het centrum waar de huidige voetgangerstunnel doorheen loopt. De heuvel is ontstaan door puin dat de Fimbabach (beek) meespoelde uit de bergen. In de 13e eeuw vestigden zich Walser in het dal, een volk dat zich vanuit het Zwitserse Wallis verspreidde over grote delen van Zwitserland, Italië en Oostenrijk. Onder andere ook in het Kleinwalsertal.

Handel over de berg

Het feit dat Ischgl door Reto-Romanen en Walser werd bevolkt laat zien dat het dal van oudsher meer met Zwitserland heeft dan met Oostenrijk. Lange tijd was er zelfs geen wegverbinding met de rest van Tirol door het smalle Paznauntal. De meeste handel werd gedreven met het Engadin en Vorarlberg. Die handel bloeide verder op nadat aartshertog Sigismund in 1460 aan Ischgl het privilege schonk om vee belastingvrij te verkopen. Tegelijk mocht graan belastingvrij worden ingevoerd.

Dat deden ze over de berg. Ischgl was vanuit Vorarlberg bereikbaar via de Zeinisjoch (bij Galtür) die het Paznauntal met Montafon verbindt. Je kunt diezelfde route tegenwoordig op ski’s nemen met de Silvretta-Skisafari, een dagtocht die in Montafon begint en via het skigebiedje Silvretta Bielerhöhe en Galtür terug het Montafondal inloopt.

De skigebieden rondom de Zeinisjoch

Het Engadin was te bereiken via het Fimbatal bij Ischgl. De belangrijkste verbinding liep echter dwars door het Silvretta hooggebergte. Over de toen nog gletsjervrije Vermuntpas liep een weg naar Guarda, een dorpje in het (Unter)Engadin. In 1622 werd deze weg bewust verwoest om vijandige troepen tegen te houden, maar die moeite hadden ze zich kunnen besparen omdat de bergpas niet lang daarna vergletsjerde (Kleine IJstijd). In de 18e eeuw kwam de handel hierdoor tot stilstand.

Skiën over de berg

De connectie van Ischgl met gebieden aan de andere kant van de berg beperkt zich niet tot de handel. Tegenwoordig draait het in Ischgl om wintersport en de Silvretta Arena Ischgl - Samnaun is een skigebied waarbij je letterlijk de berg overgaat om naar Zwitserland te skiën. Sinds 1979 is Ischgl verbonden met het Zwitserse Samnaun. Misschien wel daardoor kent dit skigebied een bijzondere aantrekkingskracht. Voordat het zo ver was heeft de tijd echter lang stilgestaan. Tot het begin van de zestiger jaren wees niks of niemand op de bloeiende wintersportindustrie die het dorp zoveel welvaart ging brengen.

Op 18 april 1961 richtten 73 aandeelhouders in Hotel Post de “Silvrettaseilbahn Aktien - Gesellschaft Ischgl” op. Een maand later werd opdracht gegeven voor de bouw van de Silvretta Seilbahn, de allereerste lift vanuit Ischgl naar de Idalp. Zonder de vasthoudendheid van de heren Erwin Aloys en Rudolf Wolf zou het niet gelukt zijn de bevolking, die tot op dat moment leefde van de landbouw, te overtuigen hun geld te investeren in een skilift.

Bruggen werden verstevigd om de liftkabel van de eerste Silvrettabahn te kunnen transporteren via de Bielerhöhe (© Silvrettaseilbahn AG)
Bruggen werden verstevigd om de liftkabel van de eerste Silvrettabahn te kunnen transporteren via de Bielerhöhe (© Silvrettaseilbahn AG)

Transport over de berg

In 1962 werd begonnen met de bouw van de op dat moment langste kabinebaan van Oostenrijk, de Silvrettabahn. De liftkabel woog maar liefst 63 ton. Net als in de eeuwen daarvoor bleek de ‘meest logische’ weg vanuit Tirol door het Paznauntal hiervoor niet geschikt. Opnieuw moest men vanuit Vorarlberg de berg over via de Bielerhöhe (de Silvretta Hochalpenstrasse). Tal van bruggen moesten worden verstevigd en wegstukken werden verbreed om het transport mogelijk te maken.

Tijdens het proefdraaien op 16 maart 1963 sloeg het noodlot toe. De draagkabel knapte, een van de gondels viel naar beneden en een persoon raakte zwaargewond. Een financieel debacle dreigde voor Ischgl maar meteen werd begonnen met de herbouw waardoor de lift op 15 december alsnog in gebruik kon worden genomen. Een week later volgde de Idjochlift, de eerste sleeplift op de Idalp.

Het ongeluk met de Silvrettabahn op 16 maart 1963 (© Silvrettaseilbahn AG)
Het ongeluk met de Silvrettabahn op 16 maart 1963 (© Silvrettaseilbahn AG)

De Idjoch sleeplift boven op de Idalp (© Silvrettaseilbahn AG)
De Idjoch sleeplift boven op de Idalp (© Silvrettaseilbahn AG)

Idalp werd ontsloten

Met de Idjochlift kregen wintersporters voor het eerst de mogelijkheid om op de Idalp - nu het bruisende hart van het skigebied - te skiën. Voorheen kwamen er alleen toerskiërs die er op hun vellen heenwandelden. Daarna ging het heel snel. De ene na de andere lift werd uit de grond gestampt. Op de plek van de Idjochlift hebben intussen al drie liften gestaan, telkens met een hogere capaciteit. Dit was nodig vanwege de verbinding met Samnaun in 1979 waardoor steeds meer wintersporters de berg over wilden om naar Zwitserland te skiën. De Idjoch ligt precies op de Oostenrijks-Zwitserse grens. Om nog meer mensen de oversteek te laten maken kwam daar in 1993 de Flimjochbahn bij en inmiddels kun je op vier plekken van en naar Zwitserland. De grens ligt precies op de kam.

Pistekaart 1963-1964
Pistekaart 1963-1964

Pistekaart 1982-1983
Pistekaart 1982-1983

Pistekaart 2018-2019
Pistekaart 2018-2019

De huidige Idalp
De huidige Idalp

Steeds grootschaliger

Parallel aan de ontwikkeling van het skigebied maakte Ischgl natuurlijk vooral naam buiten de piste. Onder Duitse gasten ontwikkelde het zich als dé après-ski bestemming van Oostenrijk en de Paznauner Taja, de Kuhstall en de Trofana Alm werden belangrijke uithangborden voor een steeds groter wordend feestpubliek. De evenementen om het deze groepen naar de zin te maken werden ook steeds heftiger en grootschaliger. De Top of the Mountain openings- en slotconcerten met bekende en vooral dure artiesten is daar een voorbeeld van. Maar ook de Pacha Nachtclub en zelfs de Burger King in dit vroeger zo traditionele dorp ademen een bepaalde losbandigheid uit. Kosten noch moeite worden gespaard, naar analogie met de Reto-Romanen en Walser die zich eeuwen geleden ‘over de top’ in het Paznauntal vestigden.

Roel
is redacteur en sinds 2009 onze vertrouwde wintersportweerman. In het seizoen schrijft hij dagelijks over sneeuw en achtergronden van de wintersport.

Plaats een reactie

Leuk om eens een stukje historie over dit gebied te lezen!

Is er iemand die een taxi wil delen op 24 maart 2019 van Innsbrück Luchthaven naar Ischgl?

@Thies01 het is handiger om hier een aparte topic voor aan te maken, met de juiste details (datum, van / naar) in de titel

Mooi stuk Roel, wat een bizar groot gebied is het eigenlijk geworden, zeker tov 1963 :)

Bergen + Sneeuw = ❤

Leuk dit soort stukken! Misschien ook iets dergelijks over (een gebied in) het zillertal?

@Daanster we gaan dit voor meer skigebieden doen, dus moet goedkomen.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Toch krijg je de indruk dat ze ook in Ischgl vinden dat ze te ver doorgeschoten zijn. Niets voor niets was er blijkbaar een skischoenverbod-in-de-straten-na 20.00 uur nodig…
Misschien had Ischgl toch eerder het ‘model Lech’ (bewust restrictief) moeten volgen…Daar wordt gemiddeld toch nog steeds veel meer geld aan de gast verdiend. Ondertussen hebben de Ischglers hun dorp al flink verkracht (net als St.Anton overigens)

*bericht bewerkt door Wunderkammer op 07 jan 2019 10:41

@Daanster we gaan dit voor meer skigebieden doen, dus moet goedkomen.

Roel op 7 jan 2019 10:22

Ik hou van geschiedenis en skiën dus laat ze maar komen :)

De geschiedenis van Ischgl.
(Heeft Roel zijn best op gedaa)
.
Vraagt Thies01
Hey wil iemand een Taxi delen.
Lijkt wel een mop 😂😂

Ik dacht zal ik me uit de tent laten lokken of niet @Wunderkammer of niet.😜
Ischgl doet het beter dan Sankt Anton met evenementen etc. Veel betere PR zou ik zeggen.
Sankt Anton is niet verk… zoals je aangeeft.Hoogstens passen sommige gebouwen niet in de omgeving.
Maar dat zie je ook in Sankt Moritz bijvoorbeeld.
De grootste fout die Lech gemaakt heeft is dat ze na 30 jaar toch toestemming gegeven hebben om de verbinding te maken met Warth.
Daardoor is Lech voor een deel Lech niet meer.

Wunderkammer weet jij de overeenkomst tussen de mensen uit Lech en de mensen uit Volendam?

Het zijn allemaal dezelfde geldwolven 😃

En toch…als je 82/83 met nu vergelijkt, beslaat het dezelfde kommen. Alleen de liften zijn moderner geworden.
Toen skiede er 2.000 mensen op de berg, nu 20.000.

@Hooykaas
en in Ischgl wonen geldhatende hertjes???
Alle skioorden zijn Oostenrijkse Volendammetjes, zoveel is duidelijk. Helpt alleen niet erg om een beetje verschil aan te brengen.
Feit blijft imo dat het erop begint te lijken dat Ischgl een beetje aan het imagoschaven is geslagen. Skischoenverbod, ‘culinaire hotspot’…dat riekt naar een poging het hogere segment te trekken. Begrijpelijk, daar niet van. Zeker als je de hotelprijzen van (bijv.) Lech vergelijkt met die van Ischgl.
Maar dat zou nog wel ‘ns lastig kunnen worden, het party-image van Ischgl is stevig verankerd. Ik vermoed dat er ondertussen wel een aantal Ischgler hotelbazen eigenlijk flink de balen heeft van dat zogenaamde ‘succesvolle’ PR beleid van Ischgl…
Sterker nog, ik denk dat ze in Ischgl ook best een beetje balen van de uitbreidingsplannen van Samnaun. Straks pikken ze daar de kers van de taart!
Trouwens, Ischgl een culinaire hotspot? Kinderschoentjes vergeleken met Lech.

*bericht bewerkt door Wunderkammer op 07 jan 2019 15:20

Die foto van de huidige Idalp, verschrikkelijk. Wat heeft dat nog met natuur en wintersportbeleving te maken? Eerder massaal en industrie. Laat de massa maar lekker naar Ischgl gaan, ik ga er voorlopig met een grote boog omheen.

Hoewel het skigebied me verder best leuk lijkt hoor…

Mr. Slow

Leuk stuk @Roel .Wat ook leuk is in Isgchl is het seilbahn museum,hier zie je ook het ontstaan van het skigebied en de gebruikte liften gondels enz. .Het is niet elke dag open,maar is echt de moeite waard ,wordt gerund door vrijwilligers en is gratis. Een bijdrage wordt natuurlijk op prijs gesteld.

@Daanster we gaan dit voor meer skigebieden doen, dus moet goedkomen.

Roel op 7 jan 2019 10:22

👍 heel leuk Roel!

Ik heb me een tijdje achter de oren zitten krabben hoe je in 63 nu in hemelsnaam van de Idalp naar de Paznauner Thaja kon skien zonder lift. Duurde toch een paar minuutjes en Google Earth checken voordat ik zag dat er wel meer liftjes niet zijn getekend 😬.

Het materiaal daargelaten, wat lijkt me een rondje skien in de jaren 60 en 70 ontzettend romantisch.

I can stick uphill ice, on my saucer...

@Hooykaas
Sterker nog, ik denk dat ze in Ischgl ook best een beetje balen van de uitbreidingsplannen van Samnaun. Straks pikken ze daar de kers van de taart!

Wunderkammer op 7 jan 2019 15:12

@Wunderkammer: de gemeente Ischgl heeft een meerderheidsbelang in Silvrettaseilbahn AG (oftewel de exploitant van alle pisten en liften). En die Silvrettaseilbahn heeft op zijn beurt weer 53% van de aandelen van de Bergbahn Samnaun in bezit. Ergo: een uitbreiding aan de kant van Samnaun wordt in meerderheid betaald door Ischgl en de opbrengsten daarvan vloeien in meerderheid terug naar Ischgl. Ik denk dus niet dat ze zich enige zorgen maken over Kirschen op de Torte :).

Grappig, mijn oom van nu 87, ging in de jaren 50 als reisleider met de NRV naar Alp Trida. Volgens de verhalen gingen ze vanuit Samnaun met een slee met paarden en alle bagage er op naar boven. Daar logeerden ze in Skihutte Alp Trida. Er was daar verder niets, om te skieen liep je de berg op. Ze zijn ook nog een keer ingesneeuwd waardoor ze daar een aantal dagen vastzaten.

null

*bericht bewerkt door liesbethheuvelop op 07 jan 2019 20:07

Petje af @roel, mag je vaker doen!

@Wunderkammer dat imagoschaven herkende ik wel toen ik er laatst was. Ze zetten meer dan vroeger in op de wat rijkere, rustigere wintersporter. Er wordt ook nog steeds volop gefeest, maar de wat exclusievere hotels en eetgelegenheden schieten als paddenstoelen uit de grond.

Weerman, redacteur, skiër, Limburger

Superinteressant stuk! Ik ben ook wel benieuwd om dit soort stukken over andere stations te lezen - in andere landen liep dat soms ook helemaal anders dan hier (bv. de vallei van Méribel werd “ontdekt” door een Brit voor de 2de WO). Ook de toenmalige architecturale ambities achter veel Franse stations zijn eens het bekijken waard (bv. Bauhausstijl van Flaine met Breuer), ook al zijn de meningen over veel van die stations vandaag eerder verdeeld ;-) Meer van dit!

*bericht bewerkt door rlibbrec op 08 jan 2019 08:22

Robbe

Mooi artikel!

Hoop in maart voor het eerst dit skigebied te gaan bezoeken. Dus dan is het extra leuk als er dit soort artikelen over geschreven worden:)

gewelidig!!!

Er zijn een aantal skigebieden in Oostenrijk die hebben gekozen voor massatoerisme, met alle gevolgen van dien. Ischgl is zo’n gebied. Als skigebied prachtig, met veel moderne snelle liften. Maar het massale heeft (voor mij althans) ook een keerzijde: lange wachttijden 's ochtends bij de liften naar de Idalp, sjieke en dure hotels en winkels, uitbundige apres ski waarbij het steeds gekker moet om op te vallen. Niet de gezellige Oostenrijkse sfeer die in veel andere gebieden nog wel bewaard is gebleven. Het Ibiza in de sneeuw is de juiste benaming. Als je dit juist zoekt, is Ischgl een geweldig gebied. Maar er zijn andere gebieden die dezelfde skiuitdaging bieden als Ischgl, betaalbaarder zijn maar nog niet zo extreem massaal als Ischgl zijn. Daar ga ik persoonlijk liever heen :)

Er zijn een aantal skigebieden in Oostenrijk die hebben gekozen voor massatoerisme, met alle gevolgen van dien. Ischgl is zo’n gebied. Als skigebied prachtig, met veel moderne snelle liften. Maar het massale heeft (voor mij althans) ook een keerzijde: lange wachttijden 's ochtends bij de liften naar de Idalp, sjieke en dure hotels en winkels, uitbundige apres ski waarbij het steeds gekker moet om op te vallen. Niet de gezellige Oostenrijkse sfeer die in veel andere gebieden nog wel bewaard is gebleven. Het Ibiza in de sneeuw is de juiste benaming. Als je dit juist zoekt, is Ischgl een geweldig gebied. Maar er zijn andere gebieden die dezelfde skiuitdaging bieden als Ischgl, betaalbaarder zijn maar nog niet zo extreem massaal als Ischgl zijn. Daar ga ik persoonlijk liever heen :)

Jxl101 op 11 jan 2019 10:33

Spreek je uit ervaring? Ik ga jaarlijks naar Ischgl. Ik betaal 55 euro per nacht met ontbijt midden in het dorp (35 euro een dorpje verder), betaal 4euro voor een pint, heb nog nooit aan een lift moeten wachten en de gezellige Oostenrijkse sfeer is op vele plaatsen daar te beleven.

Er zijn een aantal skigebieden in Oostenrijk die hebben gekozen voor massatoerisme, met alle gevolgen van dien. Ischgl is zo’n gebied. Als skigebied prachtig, met veel moderne snelle liften. Maar het massale heeft (voor mij althans) ook een keerzijde: lange wachttijden 's ochtends bij de liften naar de Idalp, sjieke en dure hotels en winkels, uitbundige apres ski waarbij het steeds gekker moet om op te vallen. Niet de gezellige Oostenrijkse sfeer die in veel andere gebieden nog wel bewaard is gebleven. Het Ibiza in de sneeuw is de juiste benaming. Als je dit juist zoekt, is Ischgl een geweldig gebied. Maar er zijn andere gebieden die dezelfde skiuitdaging bieden als Ischgl, betaalbaarder zijn maar nog niet zo extreem massaal als Ischgl zijn. Daar ga ik persoonlijk liever heen :)

Jxl101 op 11 jan 2019 10:33

Spreek je uit ervaring? Ik ga jaarlijks naar Ischgl. Ik betaal 55 euro per nacht met ontbijt midden in het dorp (35 euro een dorpje verder), betaal 4euro voor een pint, heb nog nooit aan een lift moeten wachten en de gezellige Oostenrijkse sfeer is op vele plaatsen daar te beleven.

hansvdz op 11 jan 2019 11:34

Moet Hansvdz gelijk geven. Gaan Al 12 jaar met de vriendengroep naar Ischgl. Zijn allemaal geen echte apres-ski vierders en zoeken meer het gemoedelijke.
Wonen altijd in Mathon en hebben 'smorgens de skibus van 8uur.
Ski-depot bij de Silvretta, en hebben dan een van de eerste liften naar boven.
En zelfs dan is er geen echte drukte. De wachtrijen zijn er minder dan ik ervaren heb in bijv. Val Thorens of St.Anton !

Er zijn een aantal skigebieden in Oostenrijk die hebben gekozen voor massatoerisme, met alle gevolgen van dien. Ischgl is zo’n gebied. Als skigebied prachtig, met veel moderne snelle liften. Maar het massale heeft (voor mij althans) ook een keerzijde: lange wachttijden 's ochtends bij de liften naar de Idalp, sjieke en dure hotels en winkels, uitbundige apres ski waarbij het steeds gekker moet om op te vallen. Niet de gezellige Oostenrijkse sfeer die in veel andere gebieden nog wel bewaard is gebleven. Het Ibiza in de sneeuw is de juiste benaming. Als je dit juist zoekt, is Ischgl een geweldig gebied. Maar er zijn andere gebieden die dezelfde skiuitdaging bieden als Ischgl, betaalbaarder zijn maar nog niet zo extreem massaal als Ischgl zijn. Daar ga ik persoonlijk liever heen :)

Jxl101 op 11 jan 2019 10:33

Spreek je uit ervaring? Ik ga jaarlijks naar Ischgl. Ik betaal 55 euro per nacht met ontbijt midden in het dorp (35 euro een dorpje verder), betaal 4euro voor een pint, heb nog nooit aan een lift moeten wachten en de gezellige Oostenrijkse sfeer is op vele plaatsen daar te beleven.

hansvdz op 11 jan 2019 11:34

Eens! Leuk stuk overigens.

Ik ben echt fan van dit dorp, het heeft alles en voor iedereen:

  • Als skigebied prachtig, met veel moderne snelle liften: is perfect voor iedereen
  • lange wachttijden 's ochtends bij de liften naar de Idalp: nooit meegemaakt gezien de varieteit in de tijd dat een ieder naar boven gaat en het meteen uitwaaierd over de idalp.
  • sjieke en dure hotels en winkels: vind ik persoonlijk wel meevallen. Zelf kom ik niet om te winkelen en verblijf al jaren in hetzelfde appartement a 70 per appartement incl ontbijt.
  • uitbundige apres ski waarbij het steeds gekker moet om op te vallen: klopt maar ik vind dat juist mooi, kan me best voorstellen dat niet iedereen hiervan gediend is. Trofana is super toll!!!

Ga dit jaar voor de 31ste en 32ste keer naar Ischgl, dus zal het daar wel kennen …Je kan je geen beter skigebied indenken,en inderdaad, er zijn best wel wat pensions te vinden, zelfs in Ischgl zelf !!! waar je rond de 50 euro per persoon per nacht betaalt inclusief ontbijt dus helemaal niet duur, natuurlijk is er Elisabeth en Trofana Royal…en een pint bier, ja rond de 5 euro, maar dat betaal je in elk ander skigebied zeker ook, en dan zwijg ik over de woekerprijzen voor een pint in Frankrijk ! Wachttijden aan de lift ,zelden meegemaakt ,zeker niet eens je op Idalp bent ! Dus voor Topper voor altijd !

Ik denk ondertussen een vakantie of 10 in Ischgl te hebben geskied, waarvan 6 effectief in Ischgl. De andere keren in Kappl, See of Galtür. Ik verbleef er meestal begin februari, tijdens de paasvakantie en de seizoensafsluiter.
Wachttijden maar één keer meegemaakt aan de oude, 4-zit Pardatschgratbahn en dan ongeveer rond 10u. Gewoon even doorstappen naar de Fimbabahn en daarmee altijd vlot op de Idalp geraakt. Sinds de nieuwe 3S-Pardatschgratbahn is gebouwd geen noemenswaardige wachttijden weer.
Blijft een van mijn topbestemmingen.

Op de piste kaart van 82/83 staat een gondel ingetekend en nog 2 andere liften die vanuit Samnaun dorf (Schmuggler Alm) richting Palinkopf gaan. Die liften bestaat nu niet meer, weet iemand wat hier de achtergrond van is? Volgens mij zou dat een enorme toevoeging zijn voor een nu lastig bereikbaar deel.

Ischgl is trouwens mooi in beeld gebracht gisteren op het programma Telefacts winter. Ze zijn nog heel wat van plan daar. Pinguïns op de piste vind ik wel wat overdreven lol.

Sneeuwalarm

Ontvang gratis een sneeuwalarm per e-mail van jouw bestemming in aanloop naar je wintersport vakantie! De meldingen stoppen automatisch na je vakantie.

Plaats een reactie