Ode aan de waterbak

Ja, de vogeltjes gaan weer fluiten, maar toch komt de sfeer van het einde van het seizoen in de bergen pas echt tot z’n recht in misschien wel het meest basale waarin de langzame overgang van winter naar lente naar voren komt: de waterbak.

Eindeseizoenfenomeen

Het einde van het seizoen brengt veel voordelen met zich mee. Het is behaaglijker in de bergen, het is langer licht en de sfeer is wat meer ontspannen en ongedwongen. Er ontstaan ieder jaar meer evenementen die erop gericht zijn om meer wintersporters naar de bergen te krijgen in deze periode van het seizoen. Beroemde artiesten geven concerten bovenop de berg of wat minder bekende muzikanten maken het gezellig op de piste. Maar er is ook een eindeseizoenfenomeen waarin je zelf de hoofdrol kan spelen: de waterbak. Het principe ervan heeft weinig uitleg nodig. Zie het als waterskiën of wakeboarden over een gelimiteerd stuk water, maar dan zonder boot die je vooruit trekt en ervoor zorgt dat je niet zinkt. Snelheid is dus héél belangrijk. Ga je te zacht, dan haal je het einde van de waterbak niet en eindig je met een nat pak.

Symboliek

De symboliek van de waterbak voel je misschien wel het beste wanneer je een seizoen in de bergen bent geweest. Langzaam maar zeker merk je dat de dagen wat warmer worden, de zon meer invloed krijgt en de op het zuiden gelegen hellingen het steeds moeilijker beginnen te krijgen. De natuur neemt het sneeuwkristal bij de hand en trekt het langzaam maar zeker richting de uitgang, waarna het weer in een druppeltje water verandert. Iedere dag opnieuw, iedere dag een beetje meer. Tot het onvermijdelijke moment uiteindelijk aanbreekt: einde seizoen.

Lulletje van de berg

In het seizoen 2003/2004 verbleef ik enkele maanden in het Canadese skigebied Fernie. De laatste paar weken van het seizoen ontstond er onderaan de pistes die het dorp in liepen een plas water. Eind maart was die plas misschien één, maximaal twee vierkante meter, maar langzaam maar zeker zag je de plas groeien. Na iedere afdaling knalden we weer opnieuw door die plas water. In eerste instantie was het geen enkel probleem, maar naarmate de plas groter werd, moesten we steeds meer rekening houden met de snelheid. Anders skiede je de rest van de dag met én natte skischoenen én een zeiknatte broek. Maar erger nog waren de 30 seconden waarin je je even het lulletje van de berg voelde als je de oversteek niet haalde.

Jong tot oud

De waterbak schepte een band. Iedereen die nog een beetje jong van geest was en zichzelf niet al te serieus nam, kon het vroeg of laat niet laten om de ski’s of het board op het water te richten. Lachende gezichten waren het gevolg. Oudere mannen van in de zestig tot kleine kids die ondanks het advies van hun moeder tóch voor gaas gingen. Alsof de waterbak een plas op de stoep was waar wel in gestampt móést worden.
De pistedienst liet de plas ook met rust. Waar in grotere gebieden dit soort stukken in de piste vaak weer dicht werden gemaakt, reden de pistenbully’s van Fernie er aan het einde van de dag omheen. De waterbak gaf de bezoekers van het skigebied een lach op hun gezicht. En was dat niet uiteindelijk waar het om ging? Op de een of andere manier begrijpen ze in Noord-Amerika dat een waterbak een echte toevoeging van het skigebied is. Gelukkig zie je de waterbak ook steeds meer in de Alpen ontstaan. Over het algemeen niet op dezelfde manier zoals in Fernie (in de Alpen worden de gaten wél dichtgereden), maar er worden wel zeilen ingegraven, zodat er een soort zwembad ontstaat.

Kleine moeite, veel plezier

Het is zó eenvoudig om te maken, maar het geeft zó veel plezier. In de Alpen zie je steeds meer skigebieden de waterbak omarmen. Vaak worden er kleine evenementen omheen georganiseerd. In Oostenrijk vind je aan het einde van het seizoen een waterbak bij Hotel Almschlössl in Obertauern. Eeuwige roem voor degenen die de overkant halen en een nat pak voor degenen… nou ja, je snapt het principe wel. Hetzelfde principe vind je in Morgins in Portes du Soleil en in Grimentz-Zinal in het Val d’Anniviers.
De absolute koningen van de Europese waterbak zijn zonder twijfel de Fransen. In Flaine en La Toussuire liggen waterbakken die nog door kunnen gaan als klein zwembad. In Les Arcs wordt het al wat groter en maakt de waterbak deel uit van meerdere activiteiten aan het einde van het seizoen. Er is echter maar één baas boven baas.

Défi Foly

Het absolute hoogtepunt op het gebied van waterbakken vind je in het Franse La Clusaz. Aan de voet van het Massif de la Balme ligt het Lac des Confins. Juist, geen kunstmatig aangelegde waterbak van een meter of tien zoals je in veel andere skigebieden wel vaker ziet, maar een meer van enkele honderden meters lang. Ieder jaar vindt hier de Défi Foly plaats (dit seizoen op 21 april 2019). De 150 deelnemers lopen een behoorlijke afstand de berg op, om zich over een geprepareerd deel in een rechte lijn richting het meer te storten. Eén ding is zeker: niemand haalt de overkant. Degene die het verst komt wint, maar het gros van de deelnemers maalt daar niet om en stort zich, al dan niet gekleed in ludieke outfits, het ijskoude water van het meer in. Uiteraard ontbreekt het niet aan een goed feest, dat altijd nét wat uitbundiger is dan normaal.

Ergo: de skigebieden in de Alpen hebben meer waterbakken nodig. De kosten zijn laag, het plezier maximaal. Ik heb er nog wel een paar natte broeken voor over!