Bijzondere marketing: kunstsneeuw versus natuursneeuw
De laatste decennia is sneeuwzekerheid een steeds groter thema geworden. Door een aantal sneeuwarme winters en spannende kerstperiodes zijn sneeuwkanonnen vrijwel onmisbaar geworden. Deze focus op kunstsneeuwproductie maakte dat ik mij afvroeg of er eigenlijk ook nog wel skigebieden zijn zónder sneeuwkanonnen. Is het voor een skigebied mogelijk om in deze tijden van klimaatverandering nog alleen te vertrouwen op Moeder Natuur?
Voordelen van kunstsneeuw
Er zijn een aantal factoren die een rol spelen in de afweging voor kunstmatige besneeuwing. De belangrijkste voordelen van kunstsneeuw, in de Alpen ook wel eens ‘technische sneeuw’ genoemd, zijn:
- de grotere zekerheid die het skigebieden biedt om te kunnen openen. Door kunstsneeuw kan een skigebied, ook wanneer Moeder Natuur het laat afweten, (al dan niet deels) geopend blijven waardoor er geld in het laatje blijft komen.
- kunstsneeuw zorgt door zijn andere samenstelling en grotere dichtheid voor pistes die langer van goede kwaliteit blijven. Dat geldt zowel voor het ontstaan van de bekende buckels bij drukte (je schuift kunstsneeuw minder snel weg), als voor het doorkomen van stenen en gras bij een dun sneeuwdek. Daarom is een onderlaag van kunstsneeuw vaak ideaal voor een optimale pistepreparatie.
- door snellere liften wordt het bovendien steeds drukker op de piste. Om deze pistes in het hoogseizoen in stand te houden is kunstsneeuw zelfs een absolute noodzaak geworden.
Nadelen van kunstsneeuw
Aan de andere kant is het aanleggen van kunstmatige besneeuwing natuurlijk een grote investering voor een skigebied. Dat begint al met de aanleg van de hele besneeuwingsinstallatie, de sneeuwkanonnen zelf, maar ook alle leidingen, pompstations en wateropslagreservoirs. Daarnaast zijn er nog de kosten voor het gebruik van de installatie: het water- en stroomverbruik en natuurlijk het onderhoud. Al met al een flinke kostenpost voor skigebieden.
Een andere factor die meespeelt, zijn de ecologische overwegingen. Het geluid dat kunstsneeuw slecht is voor de natuur is de laatste jaren steeds sterker geworden door het gestegen milieubewustzijn onder de bevolking. Sneeuwkanonnen verbruiken immers grote hoeveelheden stroom en water. Daarnaast blijft kunstsneeuw in het voorjaar langer liggen waardoor de flora onder de pistes pas later gaat groeien.
Ligging en oriëntatie spelen een belangrijke rol
Zo ongeveer alle grote gebieden in de Alpen kunnen inmiddels een deel van hun pistes kunstmatig besneeuwen. Voor sneeuwkanonnen is ook de ligging van een gebied van belang. Zo zal een zonrijke zuidhelling meer en eerder kunstsneeuw nodig hebben dan een schaduwrijke noordhelling. Ook de hoogte speelt een rol: laaggelegen hellingen hebben meer kunstsneeuw nodig dan hooggelegen pistes. Nu zou je verwachten dat de gebieden zonder sneeuwkanonnen vooral hooggelegen gletsjergebieden zijn, maar nee: zelfs gletsjergebieden beschikken inmiddels over kunstmatige besneeuwing. Dat heeft niet zozeer te maken met de stijgende temperaturen, maar komt doordat deze skigebieden al in de herfst opengaan en men de opening zo snel mogelijk wil veiligstellen.
Kunstsneeuw heeft dus zowel voor- als nadelen, waarbij de voordelen vaak zwaarder wegen dan de nadelen. Skigebieden hebben vaak geen keus: het niet investeren in sneeuwkanonnen zou een dermate kort seizoen opleveren, dat de inkomsten niet meer opwegen tegen de kosten, wat vaak de sluiting van het gebied betekent. Bovendien biedt kunstsneeuw wat de klant verlangt, namelijk sneeuwzekerheid of beter gezegd ‘ski-zekerheid’. Daarmee is de belangrijkste reden om te kiezen voor kunstsneeuw simpelweg lijfsbehoud.
Skigebieden zonder sneeuwkanonnen
Zijn er dan helemaal geen gebieden meer zónder sneeuwkanonnen? Jawel, er zijn enkele gebieden die de investering in kunstsneeuw hebben weten uit te stellen. Hoewel dit in veel gevallen een financiële beslissing zal zijn geweest proberen deze skigebieden dit in hun voordeel te gebruiken. Met termen als “100% Naturschnee”, “Naturschneeparadies” en “Naturschnee-Erlebnis” probeert men een positieve draai te geven aan het ontbreken van sneeuwkanonnen. Iets wat gezien het steeds sterker wordende ecologische geluid een goede zet zou kunnen zijn. Om je een beeld te geven, vind je hieronder een aantal skigebieden zonder sneeuwkanonnen:
- Sonnenkopf (O)
- Hochkeil, onderdeel van Hochkönig (O)
- Habkern Sattelegg (CH)
- Hochfelln Seilbahnen (D)
- Planneralm (O)
- La Sambuy (F)
- Unterberg (O)
- Tschiertschen (CH)
- Frauenalpe, vlakbij Kreischberg (O)
Milieuvriendelijk niet automatisch natuursneeuw
Wanneer het gaat over milieuvriendelijke skigebieden kom je al snel uit bij de Alpine Pearls waar ik eerder over schreef. Opvallend genoeg slaat deze milieuvriendelijkheid echter niet op het al dan niet besneeuwen van pistes. Dit samenwerkingsverband richt zich vooral op een milieuvriendelijke reis naar de Alpen toe. Werfenweng, wat lid is van de Alpine Pearls en bekend staat als ‘groen’ skigebied, besneeuwt zelfs 100% van haar pistes kunstmatig.
De andere kant van de medaille: 100% besneeuwing
Werfenweng is bepaald geen uitzondering: de groep skigebieden die 100% van de pistes kunstmatig besneeuwt is veel groter dan de groep gebieden zonder sneeuwkanonnen. Oostenrijkse en Italiaanse skigebieden zijn de koplopers wat betreft kunstmatige besneeuwing. In Oostenrijk kan 70% van het pisteoppervlak kunstmatig worden besneeuwd, en in Italië ligt dat zelfs op 87%.
Bron: Statista
Kunstsneeuw is dus niet meer weg te denken uit de Alpen. Er zijn echter nog een paar skigebiedjes die moedig weerstand bieden tegen de oprukkende kunstmatige ski-zekerheid. Deze zin doet misschien een beetje denken aan de bekende openingszin van de strips van Asterix en Obelix, maar er zit wel een kern van waarheid in. Een klein aantal skigebieden kan het nog af zonder sneeuwkanonnen en gebruikt dit als ‘unique selling point’. De vraag is voor hoe lang nog. Het grappige is dat voor de andere kant van de medaille - 100% besneeuwing - ook actief reclame wordt gemaakt. Zowel de zekerheid van 100% besneeuwing, als de beleving en het ecologische karakter van skigebieden zonder sneeuwkanonnen, lijken redenen te zijn om voor een bepaald gebied te kiezen. Welke kant van deze medaille kiezen jullie?
Plaats een reactie
Hoeveel dagen zou er geskied kunnen worden in Winterberg zonder kunstsneeuw?! Dat zijn interessante vragen. Wie weet het antwoord?
Hoeveel dagen zou er geskied kunnen worden in Winterberg zonder kunstsneeuw?! Dat zijn interessante vragen. Wie weet het antwoord?
Jochemgerrits op 30 dec 2019 08:02
Dat wisselt heel sterk per jaar. Er zijn in het Sauerland genoeg skigebieden die volledig afhankelijk zijn van natuursneeuw. Sommige winters hebben die gebieden meer dan 60 dagen dat de liften kunnen draaien, andere winters soms maar een tiental dagen.
Vorige week nog op de Graukogel in Bad Gastein gaan skiën. 100% natuursneeuw, 100% genieten. Erg rustig, mede door oud tweezitter liftje, beetje one lift wonder midden in ski amade. 😊
Door het feit dat het niet altijd zo vroeg open is, is het extra speciaal als je er terecht kan. Ik ben niet altijd fan van kunstsneeuw omdat het naar mijn gevoel vaak voor érg harde pistes zorgt, maar langs de andere kant ga ik liever met mijn board over een betonharde dalafdaling dan halverwege te moeten instappen in de lift.
Ik ben blij dat het er is. Ik ga op wintersport om te skiën, dus ik vind het fijn als er veel pistes open zijn. In het voor- en naseizoen is het ook een van mijn selectie criteria: kan een gebied voor een groot deel open met een paar koude nachten?
Tuurlijk vind ik een echt winters plaatje heel mooi, maar dat is meer bonus. Qua skiën maakt het me echt niets uit waar ik op ski (anders dan de preparatie kwaliteit).
Hangt ook van de kwaliteit kanonnen af. Met die sneeuwlansen in Frankrijk maken ze spul wat niet veel beter is dan wat ze in Thialf op de baan hebben liggen. Met degelijke kanonnen is het al wat beter maar de echt lekkere pistes in een gebied zijn toch vaak die met natuursneeuw. Wat mij betreft is kunstsneeuw handig om cruciale verbindingen/paden te besneeuwen maar hoeft het niet gebruikt te worden om een skigebied tussen de 800-1800 m van half november tot eind mei open te houden.
Ik vind natuursneeuw wel een stuk lekkerder om op te skiën dan kunstsneeuw. Maar voornamelijk door de drukte in combinatie met de wens naar perfecte pistes kunnen de bekende skigebieden denk ik niet anders…
Wat voor verschil merken jullie dan? Ik denk dat als ik al iets merk, dat het vooral wat harder is (en daar hou ik wel van).
Sidenote: ik ken het vooral van gebieden die wel bekend staan om hun goede kunstsneeuw.
Wat voor verschil merken jullie dan? Ik denk dat als ik al iets merk, dat het vooral wat harder is (en daar hou ik wel van).
Roy83 op 30 dec 2019 09:03
Inderdaad betonharde pistes (is als snowboarder een stuk vervelender dan als skiër) met brokken en ijzige stukken er tussen. Als de sneeuw opwarmt heb ik het idee dat deze sneeuw ook directer overgaat in zanderige hopen maar dat kan aan mij liggen.
@JelleK dat vind ik wel bijzonder. Ik heb als boarder juist graag harde pistes. Niets zo fijn als keihard carven over een spijkerharde en strak geprepareerde kunstsneeuwpiste in de ochtend. Zanderige hopen is eigenlijk vooral een probleem van sneeuw dat zeer vaak bevroren en weer ontdooit is geweest. Dit word dan iedere keer weer gemalen door de frees van de bullies maar het zijn uiteinlijk gewoon korrels ijs. Dit is vooral bij dalafdalingen omdat die in de middag meer ontdooien dan hooggelegen pistes. Vooral op de dalafdalingen is natuurlijk veel kunstsneeuw te vinden. Maar het heeft meer met de omstandigheden te maken dat het korrelig word dan vanwege het punt dat het kunstsneeuw is.
@Roy83 Het verschil is vooral dat een natuursneeuwpiste zachter is en eerder kapot wordt geskied. Kunstsneeuwpistes zijn harder en gaan langer mee.
@JelleK als een piste betonhard is dan is dat vooral door de weersomstandigheden. Kunstsneeuwpistes voelen wat harder aan, maar echt betonhard wordt het van bevriezen 's nachts met opwarming/smelten toplaag overdag. Zand komt niet uit een sneeuwkanon. Als pistes zanderig worden ligt dat meestal aan saharazand of een dun sneeuwdek.
Dat er sneeuw is betekent dat je kunt skiën. Maar ik eis als klant niet van een gebied sneeuw voor mij te maken, die verwachting wil ik niet naar een gebied uitspreken.
Het is dus een dikke + als het gebied voor mij sneeuw gemaakt heeft zodat ik er gebruik van kan maken, maar ik ga eigenlijk voor de hoogliggende sneeuw wat vaak als natuursneeuw is gevallen.
Je ziet laaggelegen gebieden een hele infrastructuur maken in de dalen en op zuidhellingen. Dat hoeft van mij niet, de wintersport beleving is m.i. meer dat je de natuur beleeft zoals die is. Dus als klant, bezoeker van het gebied accepteer ik dat er soms geen sneeuw ligt.
De keuze is dus aan het gebied zelf om kunstsneeuw te maken, ik maak er dan opportuun gebruik van…
*bericht bewerkt door Ferdinand op 30 dec 2019 09:45
fijne site hè, dat wintersport.nl?@Matthias123, ieder zijn ding natuurlijk, maar ik zoek in de ochtend liever de hooggelegen natuursneeuwpistes op om vanaf te carven dan de in mijn ogen vaak onvoorspelbaardere kunstsneeuwpistes.
Dat zanderige hopen vaker voorkomen op kunstsneeuwpistes maar dat dat nog niet betekent dat het daardoor veroorzaakt wordt (correlatie is geen causatie) zal inderdaad wel kloppen
@Hessel, bij mijn weten bestaat kunstsneeuw niet uit kristallen maar meer kleine balletjes omdat het niet de tijd heeft een volledig kristal te vormen. Dit gedraagt zich heel anders dan natuursneeuw en wordt wel degelijk veel eerder hard dan natuursneeuw. Tuurlijk, als natuursneeuw een week lang dooit en weer opvriest wordt het ook/pas echt een ijsplaat, maar het spul wat direct uit een sneeuwkanon komt is wel degelijk knoepelhard (die bulten "verse sneeuw" onder een sneeuwkanon, daar wil je echt niet overheen).
Met de zanderigheid bedoelde ik overigens de gevoelsmatige structuur van de sneeuw, niet of er daadwerkelijk zand in zit. Net zoals de sneeuw in indoorhallen zijn er geen echte kristallen (meer) en voelt het als zand.
*bericht bewerkt door JelleK op 30 dec 2019 10:07
@JelleK bijzonder dat jij natuursneeuw constanter vind dan kunstsneeuw. Wedstrijdskiers en boarder zweren juist bij kunstsneeuwpistes omdat het zo stabiel is en juist zo contstant mogelijk. Ik vermoed meer dat je voor je gevoel meer grip hebt in natuursneeuw omdat het wacht zachter is. Misschien dat een beter geslepen board en/of een iets andere houding/techniek je de extra grip en zekerheid kunnen geven op hardere pistes.
De indoor kunstsneeuw is zo korrelig door vervuiling. Met name door roet van de pistebully en ophoping van wax op de sneeuw. De sneeuw indoor is soms wel een jaar oud en eigenlijk gewoon over de houdbaarheid heen.
@Matthias123, wedstrijdafdalingen hebben dan ook wel het voordeel een stuk meer aandacht te krijgen bij de preparatie dan de gemiddelde dalafdaling in skigebied X. De skiërs/boarders beschikken bovendien over staalkanten waar je carpaccio mee kunt snijden. Ik hou inderdaad van meer grip. Dat ligt niet aan mijn materiaal/techniek, gewoon een kwestie van smaak ;)
*bericht bewerkt door JelleK op 30 dec 2019 10:20
“Het geluid dat kunstsneeuw slecht is voor de natuur is de laatste jaren steeds sterker geworden door het gestegen milieubewustzijn onder de bevolking”
Dat de media aan het klimaatdrammen is weten we wel. Laat wintersport.nl aub neutraal blijven.
Sorry @JelleK maar dat klopt niet helemaal.
De natuursneeuw geeft slechts de illusie van meer grip. Je zakt er bij gesneden bochten wat dieper in weg, wat voor de ‘grip’ zorgt. Het werkt daardoor verhullend voor technische foutjes.
Echter, op kunstsneeuw vind je die grip zeker ook mits je met de juiste techniek afdaalt. In die zin is kunstsneeuw wat minder vergevingsgezind.
Dan heb ik het niet over echte wedstrijdpistes (die zijn kunstmatig gehard, met waterinjectie of zout), maar over de normale recreantenpistes (afgezien van echte ijsplaten) en een racetuning is ook niet nodig (wel normaal geslepen kanten).
Overigens trainen wedstijdskiers graag op oude hard opgevroren pistes, omdat die een echte wedstrijdpiste het meest benadert.
@dekkie De media pikken het toegenomen milieubewustzijn onder de bevolking op en melden dit. En terecht. Wij zijn ons nu ook veel bewuster dat wintersport nou niet bepaald een milieuvriendelijk gebeuren is. Dat mag best genoemd worden, ook hier op wintersport.nl.
Overigens snap ik het gevoel wel hoor @JelleK
Een geprepareerde verse natuursneeuwpiste voelt ook wat luchtiger aan en qua gevoel is dat zeker lekker skiën.
Hard gevroren kunstsneeuwcorduroy voelt dan weer wat sneller aan (ook lekker, meer racy).
Ik denk dat het vooral lastig is om een eerlijke vergelijking te maken tussen kunstsneeuw en natuursneeuw. Het is vaak een mengeling van de 2, de “typische” kunstsneeuwpistes liggen vaak op hele andere plekken in het gebied (schaduw/zon, hoogte) dan de “typische” natuursneeuwpistes en bij oudere sneeuw is het lastig te bepalen hoe oud die dan precies is.
Goede kunstsneeuwpistes ga ik ook prima op (met mijn techniek is echt niks mis hoor jongens ;)), maar die zijn voor mijn gevoel wat zeldzaam. Mijn indruk is dat deze pistes (die absoluut ook vaker op ongunstige plekken in het gebied liggen) eerder in ijsplaten veranderen en dat klopt ook met het gegeven dat kunstsneeuw een stuk natter is dan natuursneeuw. Ik heb begrepen dat dit ook de reden is dat de relatief droge kunstsneeuw in Italië veel beter is dan die in Frankrijk.
Ik heb het idee dat er sinds de komst van kunstsneeuw juist minder ijzige stukken zijn. Wel merk ik dat verse kunstsneeuw voor geen meter glijdt. Dat is met verse natuursneeuw ook wel maar veel minder erg. Als je dan even niet oplet lig je zo voorover.
Mijns inziens heb je zelden een kunstsneeuw piste. Het is vrijwel altijd een mengeling van kunstsneeuw en natuursneeuw. Ik schat in dat in een normaal seizoen een flink besneeuwde piste voor 85% uit natuursneeuw bestaat.
Ski je op een piste waar de hele nacht kanonnen hebben staan spuiten merk je het natuurlijk goed; maar nadat de pistenbully er goed overheen geweest is, kan ik weinig verschil merken.
Een ijstransplantatie-tje hier, een stukje klunen daar; dat zal allemaal wel.
Om nu die hele elfstedentocht als in Thialf af te werken, dat lijkt me toch wat overdreven.
Je kan dan misschien beter gaan zwemmen.
Tot vorig jaar kon het deelgebied Rellerli bij Gstaad ook nog op het lijstje. Inmiddels is dit gebied gesloten.