Wat is het Pistengütesiegel?

Misschien gaat er bij het woord ‘Pistengütesiegel’ niet direct een belletje bij je rinkelen, maar toch beschikt het grootste deel van de Oostenrijkse skigebieden erover. Wat is zo’n ‘Gütesiegel’ precies en wat zegt het over de pistes in een skigebied?

Wat houdt een Pistengütesiegel in?

Een Pistengütesiegel is een keurmerk voor de pistes in skigebieden. Op bijna iedere pistekaart staat deze afgebeeld, voorzien van de jaartallen van het lopende winterseizoen. Met name in Oostenrijk komen deze keurmerken, die sinds de jaren zeventig worden uitgeven, voor. Het uitgeven gebeurt door een brancheorganisatie of door de overheid, in de meeste gevallen de regering van de deelstaat waarin het skigebied zich bevindt. Van de negen Oostenrijkse deelstaten hebben er vier een eigen Pistengütesiegel: Vorarlberg, Tirol, Steiermark en Kärnten. De deelstaat Salzburg beschikt vreemd genoeg niet over een Pistengütesiegel. Heeft zo’n keurmerk nu echt waarde voor de wintersporter die nog twijfelt over zijn bestemming? Kun je er niet van uitgaan dat een skigebied, wil het blijven concurreren, sowieso zijn zaakjes op orde heeft qua infrastructuur en veiligheid? We duiken wat dieper in de voorwaarden.

• Blauw: de helling en dwarshelling mag niet steiler zijn dan 25%, met uitzondering van korte pistestukken in open terrein;
• Rood: de helling en dwarshelling mag niet steiler zijn dan 40%, met uitzondering van korte pistestukken in open terrein;
• Zwart: hellingen die de maximale waarden voor rode pistes overschrijden zijn zwart.

Controle

De onafhankelijke organisaties achter de keurmerken controleren de skigebieden ieder jaar op een aantal pistegerelateerde zaken en geven, wanneer alles volgens de maatstaven is ingericht, het keurmerk af voor het volgende winterseizoen. De voorwaarden voor het verkrijgen van een Pistengütesiegel en de organisatie erachter verschillen dus per deelstaat. Alle Pistengütesiegel hebben echter hetzelfde doel: het invoeren van uniforme veiligheidsstandaarden. Als het skigebied hieraan voldoet, mag het het keurmerk dragen, gebruiken in reclame-uitingen en afbeelden op pistekaarten. Er zijn veiligheidsmaatregelen op verschillende terreinen waarvoor richtlijnen zijn opgesteld. Niet alleen voor de pistes, maar ook voor de voorbereiding en controle van pistes en voor de pistereddingsdienst.

Pistevoorwaarden

Een van de terreinen waarop het Tiroler Pistengütesiegel eisen stelt, is de indeling van de pistes naar moeilijkheidsgraad, met de bekende kleuren blauw, rood en zwart, waarbij wordt aangegeven wanneer een piste in een categorie valt. Naast de markering van de piste zelf, ziet het keurmerk ook toe op de markering van gevaarlijke situaties zoals kruisingen met andere pistes, skiwegen of liften. En er zijn richtlijnen voor het aangeven van liftpalen, bomen, rotsen en andere hindernissen op de piste. Het is tevens verplicht grote overzichtsborden te plaatsen bij dalstations en/of verzamelpunten op de berg die alle informatie bevatten die wintersporters nodig hebben om veilig onderweg te kunnen zijn.

Eisen aan de pistedienst

De pistedienst in een skigebied draagt zorg voor een juiste markering, signalering, oriëntering en bewegwijzering in een skigebied en is daarmee verantwoordelijk voor het implementeren van al deze maatregelen. De pistedienst draagt ook zorg voor het prepareren van de pistes en is verplicht om de pistes in goede staat te houden (situaties van extreme sneeuwval uitgezonderd). Daarnaast is men verantwoordelijk voor de controle van de pistes; dit betreft zowel de controle na sluitingstijd zodat alle wintersporters veilig beneden zijn gekomen, als de controle van de eerdergenoemde veiligheids- en signaleringsmaatregelen.

Naast een pistedienst is een skigebied met het Tiroler Pistengütesiegel verplicht om over een pistereddingsdienst te beschikken. Dit zijn gekwalificeerde mensen die bij een ongeval op de piste te hulp schieten en de gewonde wintersporter indien nodig in een ‘banaan’, met een sneeuwscooter of met een helikopter de berg af transporteren. Zij moeten alle dagen dat het skigebied open is paraat staan om ondersteuning te kunnen verlenen.

Niet alleen een Oostenrijkse aangelegenheid

Tot dusver hebben we het hier alleen gehad over Oostenrijk, maar andere Alpenlanden hebben inmiddels iets soortgelijks, al wordt er daar wat minder ruchtbaarheid aan gegeven. In Duitsland wordt sinds de winter van 2009-2010 het ‘Prädikat Geprüftes Skigebiet’ (PGS), uitgegeven door de Stiftung Sicherheit im Skisport (SIS), in samenwerking met de Deutschen Skiverband (DSV) en het Verband Deutscher Seilbahnen und Schlepplifte (VDS). In Zwitserland is het de brancheorganisatie Seilbahnen Schweiz (SBS) die een certificaat voor ‘Geprüfte Pisten’ afgeeft. De zaken waarop gecontroleerd wordt hebben ook hier te maken met richtlijnen en standaarden omtrent veiligheid op de pistes. De maatregelen die een skigebied moet treffen om het certificaat te krijgen zijn in grote lijnen hetzelfde als in Oostenrijk, al kan de uitvoering per land verschillen. Denk aan de manier waarop pistepaaltjes worden geplaatst zoals te zien in de Wintersport Academy.

In Italië opgenomen in wetgeving

Frankrijk beschikt niet over een dergelijk certificaat, al zijn er wel twee algemeen gehanteerde normen opgesteld om de markering en signalering, oriëntering en veiligheid op de pistes te reguleren. Waar het in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland gaat om vrijwillige certificaten en keurmerken, is men in Italië nog een stapje verder gegaan. In Italië zijn dit soort veiligheidsmaatregelen eind 2003 in de formele wetgeving opgenomen en zijn skigebieden dus wettelijk verplicht om de veiligheidsmaatregelen op orde te hebben.

Al met al kun je zeggen dat er in de Alpenlanden veel aandacht wordt besteed aan richtlijnen en standaarden op het gebied van veiligheid. Hoe hiermee wordt omgegaan verschilt echter, waardoor er verschillen zijn in de manier waarop zaken in de skigebieden geregeld zijn. De Alpen beslaan nu eenmaal meerdere landen die allemaal een iets andere kijk hebben op veiligheid. Jammer, want dit verzwakt de waarde van zo’n keurmerk maar ook de duidelijkheid voor de wintersporter. Wellicht is een Europees en grensoverschrijdend Pistengütesiegel een mooie volgende stap, zodat veiligheidsmaatregelen niet alleen per (Bundes)land uniform zijn, maar voor het hele Alpengebied.

Lees meer:

• Tiroler Pistengütesiegel
• Wintersport Academy
• Wat gebeurt er voordat de pistes opengaan?