Voorjaarsskiën hoe en wat
In de weerberichten op deze website spreek ik regelmatig over ‘voorjaarsskiën’ en ‘firnskiën’. Dit als tegenwicht tegen de pessimistische geluiden over papsneeuw, die telkens de kop op steken zodra het even ergens gaat dooien in de Alpen. Uit de reacties blijkt dat veel Nederlanders nog steeds niet goed begrijpen waar het om gaat. Bij deze leg ik dan ook voor eens en altijd uit wat er nu zo gaaf is aan voorjaarssneeuw en waarom ik dit ‘firnskiën’ noem.
Wat is ‘firn’?
Zowaar staat er op de Nederlandse wikipedia een heel aardige definitie van firn: “Firn is een grofkorrelige substantie bestaande uit een sneeuw en ijs, die ontstaat door het beurtelings ontdooien en bevriezen van de bovenste sneeuwlaag in zogenaamde firnbekkens.” Tja, maar wat heb je daar nu als pisteskiër aan? Welnu… in feite is oudere meervoudig geprepareerde pistesneeuw niets anders dan… kunstfirn!
Hoe zit dat?
De pistebully’s versnellen het proces van de omvorming van de fraai vertakte verse sneeuwkristallen naar ronde glazige, ijsbolletjes drastisch. In de vrije natuur duurt dit proces een heel winterseizoen. De druk van de dikke onberoerde sneeuwlaag in het hooggebergte in combinatie met het herhaald ontdooien (eigenlijk gedeeltelijk ontdooien en vochtig worden) en weer bevriezen van de sneeuwlaag zorgt ervoor dat wat je medio april als toerskiër in het hooggebergte tegenkomt eigenlijk ordinaire pistesneeuw is. 's Ochtends keihard en 's middags pap. Er tussenin een droom om te skiën. Omgekeerd is dat wat je als pisteskiër vanaf medio februari bij zonnig en warm weer kunt tegenkomen niets anders dan de firnsneeuw waar de toerskiër van begin april tot medio juni van geniet.
Hoe ga je ermee om?
De toerskiër weet precies hoe hij (of zij) met de firnsneeuw moet omgaan. 's Ochtends vroeg - je start meestal in het pikkedonker - loop je op je vellen op de knetterhard bevroren firn naar boven. Tegen 11 uur bereik je de top. Daar rust je uit en geniet je een uurtje van het uitzicht. Dan voel je even of op de helling die je wilt skiën de sneeuw al een beetje zacht begint te worden en zo ja… dan ga je en geniet je van een absolute droom op ski’s. Uiterlijk half twee sta je weer beneden in het dal en loop je door een groene weide terug naar auto of bushalte. Klassiek is ook het ‘firngleiten’ op korte skietjes (ook ‘figln’ genaamd) die de voorjaarswandelaar op zijn rugzak meedraagt (bigfoots ook OK) om in sneeuwhellingen en sneeuwveldjes mee af te dalen. De meningen verschillen of dit nu uit de tijd is of niet.
En op de piste?
Hoe kun je nu als doorsnee Hollandse wintersporter omgaan met (te) warm en zonnig weer. Om te beginnen God op je blote knieën (doen!) danken dat er überhaupt nog een meter of meer sneeuw ligt en ook de ingenieurs voor het uitvinden van de sneeuwkanonnen. Het maakt bij dit weertype namelijk helemaal niet uit wat er ligt als het maar wit is en als het 's nachts nog maar koud en helder genoeg is om hard aan te vriezen. Dankzij de noeste arbeid van de pistepreparateurs (ook op je blote knieën danken) tref je dan 's ochtends een knalharde superstrakke piste aan waarop je om te beginnen met skibril, helm en backprotector op je eventjes een prof alpine skiër kunt wanen. Heb je voldoende controle, neem dan die allereerste lift om half negen en vlieg - na een grondige warming up - eens een blauwe piste af. 100 km/u haal je zo. Heb je die piste door? Neem dan ook eens een rode of een kort stukje van een zwarte. 140km/u krijg je ook nog wel op je GPS.
Here comes the sun
Na die eerste snelle runs die je puur natuur een rush bezorgen alsof je weet ik veel wat voor poeder of paddestoel tot je genomen hebt… ga je rustig boven op de berg een kop koffie drinken. Heel rustig, want je hebt tijd… De op het oosten gerichte hellingen zullen pas tegen 10.30 uur zacht beginnen te worden. Tegen die tijd probeer je het daar eens. Is het zacht? Jihaa! Nu kan het feest beginnen. Je blijft op de oosthelling totdat die te pappig wordt… te pappig wil zeggen: de paplaag is dikker dan je ski breed is en er liggen al door mede-skiërs veroorzaakte paphopen op de piste. Tijd om te wisselen naar een zuidhelling. Jihaa! Couldn’t be better. Daar ook te pappig? We gaan door naar de westhellingen… Weer jihaa! Een droom, een feest, what a feeling! Daar uiteindelijk ook te pappig? Einkehrschwung helemaal naar het dal (niet in berghut blijven want je wilt je benen niet breken op de paphopen van de namiddag), lekker terrasje in de zon pakken. Chill! Is het erg warm en erg zonnig zou dit best al eens om 13.30 uur kunnen zijn. Met mazzel rek je het tot 15.00 uur. Maar… who cares… you just had the best onforgetable skiing of your f…ing life!
One good run, one good line
In het algemeen kan ik niet genoeg benadrukken dat het bij het skiën niet om de kwantiteit maar om de kwaliteit moet gaan. Er is altijd maar één lekkerste run… en die kun je maar één keer op een dag skiën. Heb je die geskied? Teer daar dan op tot morgen! Dat zou minstens de helft van alle ongelukken en beenbreuken schelen. More is less en less is more. Niets is zo mooi als de diepe innerlijke overtuiging dat je laatste run, je laatste jump of wat ook helemaal perfect was. Don’t push it. Klagen dat je maar 2 uur lekker kunt skiën op een dag… Denk eens aan de mensen in Afrika zou ik zeggen… die kunnen helemaal niet… beetje flauw. Sorry… vergeef me…
Plaats een reactie
Fantastisch (en herkenbaar) verhaal!
Yes! Helemaal super Hajo. Hoop dat meer mensen Frühlingsskien nu eindelijk snappen! Het is gewoon de mooiste skitijd van het jaar.
Maar in de diepe pap skien is ook lachen. Als het ook 's nachts niet meer vriest heb je 's ochtends geprepareerde pap op de pistes. Is bijna hetzelfde als in oude tiefschnee skien. Gewoon je lange freeride planken aan en gaan met die banaan!
Top, ik ben een belg en heb dit gesnapt. Ik krijg al helemaal zin. Binnen de 5 weken hoop ik zo’n condities tegen te komen op de Hintertux in het Zillertal.
Als ik het goed begrijp moet je altijd een klok, kompas bijhebben en best skiën waar de zon die dag nog geen vat heeft gehad op de sneeuw.
Nog een tip (tegen de raad van Hajo in): Blijf wel wat langer genieten in het zonnetje op het terras van een berghut (niet teveel drinken welverstaan). Als je lang genoeg blijft (16.30 h)
dan is men misschien de pistes weer aan’t prepareren. Zalig om op een late namiddag op een aangedrukte vlakke pappiste naar beneden te zoeven zonder teveel kans op beenbreuken.
Hajo, je doet een mens positief denken
Prachtig verhaal, heel herkenbaar! Heb nu al weer zin!
Kris, als de zon schijnt en je weet hoe laat het is heb je per definitie geen kompas nodig… doordenkertje… koppie, koppie. Je wilt juist daar skien waar de zon al een uurtje lekker heeft ingebrand, anders is de piste nog te hard. Aangezien de zon al vanaf 8.00 uur op de oosthellingen brandt, kun je daar al om 10.00 uur los. etc. etc. Remember: het gaat meestal niet om de dooitemperaturen maar om de zonne-instraling…
Tim: thx voor deze waardevolle toevoeging!
Ik denk dat komend weekend en maandag de hierboven geschreven condities volledig van toepassing zijn. Temperaturen zullen zondag zelfs oplopen tot boven de 15 graden celcius.
Fantastisch verhaal, mooi geschreven. Mijn complimenten!
Helder verhaal! En hiermee in het achterhoofd ga ik volgende week maar eens de hellingen aanvallen… Kijken of ik die omstandigheden weet te vinden en weet te waarderen…
Inderdaad positief en herkenbaar artikel…gewoon niet zeuren over pap: prima manier om poeder techniek te trainen!
Leuk al die enthousiaste reacties. Ik ben in mijn verhaal trouwens de noordhellingen nog vergeten. Anecdote: mijn allerlekkerste runs ooit skiede ik ooit medio maart in Mayrhofen op de zwarte Ahornpiste aan de zuidkant van het dorp. Het mooie was: die noord-piste was net afgesloten vanwege een grote bruine plek midden op een weggetje halverwege - waar je overigens gemakkelijk omheen kon skiën. De grote brede pistedelen in de vallijn (zal ik ook nog wel eens uitleggen) waren nog perfect wit en helemaal tot in het dal. Het was zomers weer. Alles en iedereen ging naar de Hintertuxer gletsjer om de papsneeuw in het laaggelegen Mayrhofen te ontlopen. Dalafdalingen aan de zuidkant waren sowieso al niet meer open - want compleet groen. Middagtemperatuur? +12 of zo. We hadden de inline skates mee en maakten daarmee tijdens de apres-ski goede sier op de dorpstraat! Het Ahorngebiedje is toch al minder bekend en geliefd. Maar mijn oog viel dus op die zwarte dalafdaling. Hè, gek, dacht ik. Aan de zuidkant alles al groen en hier nog een perfecte dalafdaling. Boven zag ik pas dat ie afgesloten was… met een plastic bandje… waar ik me dus echt niet aan ging storen (wettelijk verbod is het toch niet - is alleen een verzekeringskwestie). Ik dus die piste op. Geloof al behoorlijk laat op de dag. Maar het is een steile noordhelling die dus helemaal wienig zon pakt. Puur op de warmte van de lucht wordt ook die piste langzaam zacht. Tja en daar ging ik dus… moederziel alleen… luidkeels jodelend… want dit was van tientallen jaren skiën echt het mooiste wat ik ooit onder mijn latten had gevoeld… En nu was dit dus mijn geheimpje. Zoals je in Holland soms als enige weet dat je op een bepaalde plas toch nog (of al) kunt schaatsen. Mijn geheimpje. Elke dag skiede ik er 5 runs. 1 lekkere. 1 superlekkere. 1 supersuperlekkere. 1 supersupersuperlekkere. 1 allejezuslekkerste met ook nog eens twee vette jumps over de rand van het weggetje tussen de pistedelen. En dat was ie! Kappen! Gooooeeed! Gewoon stoppen. Mooi zo! Afkloppen. Klaar. Morgen weer! Dus: check later op de dag soms ook die steile noordhelling nog ff!
Maarja, met de regen die voorspeld wordt wordt dit tog ook papperig gemaakt?
Ben jij in Mayrhofen geweest? Hoe was het daar ga op zondag ga ik erheen om ff er te toeren!
Mijn ervaringen met regen op de piste zijn eigenlijk best prima. Het is dan zwaar bewolkt waardoor er nauwelijks zonne-instraling is. De piste wordt dan niet pappig. De regen bindt de sneeuw juist een beetje zodat je best aardige grip hebt. Waxen is in die condities wel een must! Graag ook jullie ervaringen met skiën in de regen!
Het zal nog wel meevallen met die regen. In het Zillertal zal de sneeuwgrens variëren tussen 1500 en 1900m. Daarboven niets anders dan sneeuw.
Ik denk dat Hajo dit kan bevestigen.
Hajo, die zwarte piste waar jij van spreekt, is dat de beruchte Harakiri, steilste geprepareerde piste van Oostenrijk?
Men spreekt erover maar ik vind ze niet terug op de kaarten.
Weet jij ze zijn?
Skieen in de regen… Tja… Best wel goed Wel erg Vochtig en zeker warm… het was wennen maar je hebt wel grip! ik vind het tog wel effe wennen maar het is te doen
Ja die bedoel Hajo en ik weet waar die is! Je hebt de 6 SB Knorren nodig om die piste te doen! Je kan er komen via de Penken en / of Horbergbahn en ik ga erheen.
in kaltenbach kunt ge al om 7h30 naar boven, das pas kicken en er staat nog nen kilomentrik langs de piste ook
Duh, erg veel hoger kun je ook niet in het Zillertal, uitgezonderd Hintertux.
Kaltenbach is zeker een mooi skigebied, vorige jaar er geweest toen weinig sneeuw gehad… tja we merken de klimaatverandering nu wel…