Hemels: Ultieme wintervakantie in Zweden

Vanuit het vliegtuig is de grote leegte al goed zichtbaar. Over een kwartier landen we op de luchthaven van Luleå, een van de grotere steden in de Zweedse ‘provincie’ Norbotten. Het is het startpunt van een reis door het noorden van Zweden, waar meer rendieren wonen dan mensen en waar de zon midwinter zelden z’n gezicht laat zien. Voor velen een echte bucketlistbestemming, met name door het noorderlicht. Worden de verwachtingen waargemaakt?

Een groen gordijn aan een heldere hemel is natuurlijk even wat anders dan een met smog gevuld dal. Tel daar de compleet andere landschappen en de andere activiteiten bij op en het is duidelijk dat een wintervakantie in Zweeds Lapland compleet anders is dan een wintersportvakantie in de Alpen. Dat begon natuurlijk al met de reis. In plaats van een uurtje of tien in de auto, vlieg je in een uurtje of vier naar deze Scandinavische bestemming. De huurauto bij aankomst heeft niet alleen winterbanden, maar is ook uitgerust met spikes. Hoewel het inmiddels eind maart is en de zon al wat hoger aan de hemel staat, zijn de meeste wegen in Norbotten nog volledige bedekt met sneeuw. We hoeven ons geen zorgen te maken over steile bergpassen. Het landschap is groots en uitgestrekt met hier en daar een pukkel die we in Nederland ongetwijfeld als berg zouden markeren, maar die in de Alpen compleet weg zou vallen. Een wintervakantie in Lapland is dan ook geen ultieme skivakantie. Je gaat hierheen voor de ultieme winterbeleving. Eindeloze tochten maken op sneeuwscooters, op safari met sledehonden en uiteraard het noorderlicht.

Klein maar fijn

Na iets meer dan een uur rijden komen we aan bij de eerste accommodatie van de reis. In het luxueuze en kleinschalige Arctic Bath genieten we van de sauna en de ijskoude dompelbaden aangelegd op de bevroren rivier. Na een nacht in de geheel in Scandinavische stijl (met bijbehorend Scandinavisch design) opgetrokken huisjes, staan we binnen een kwartier aan de voet van de piste van Storklinten. Zweeds Lapland mag dan wel niet primair een skibestemming zijn, maar een wintervakantie zonder skiën en snowboarden voelde toch ook niet helemaal af.
Storklinten is nou typisch zo’n skigebied dat velen eigenlijk niet eens in overweging zouden nemen bij de keuze voor een bestemming. Op zich niet zo heel vreemd, want met slechts 7 kilometer aan pistes en zo’n 300 meter hoogteverschil is het dan ook wat klein voor een week lang glijplezier. Maar goed, voor een dag is het meer dan prima.
Een klein aantal sleepliften ontsluit een aantal gevarieerde pistes. Op de top van het gebied wordt duidelijk dat de uitzichten hier ook net even wat anders zijn dan in de Alpen. Groots en uitgestrekt, zonder scherpe en hoge toppen waar je op uitkijkt. Nee, hoogteverschillen in Lapland komen weinig voor.
We skiën iedere afdaling meerdere keren. De sneeuw is goed, er zijn nauwelijks andere mensen en af en toe nemen we even pauze in een van de vele schuilhutten die naast de piste staan. Ideaal om midden in de winter een vuurtje te stoken om je op te warmen, nu vooral ook prima om heerlijk te genieten van de lentezon. Ik kan me heel goed voorstellen dat Storklinten een ideale bestemming is voor de locals om een dag of een weekend te gaan skiën of snowboarden. En kom je van wat verder weg, dan is het perfect om tóch even het wintersportgevoel waar we aan gewend zijn te kunnen ervaren.

Middle of nowhere

Na zo’n drie uur rijden over prachtige witte wegen (waarbij we de poolcirkel zuidelijk van ons laten liggen) komen we aan in Kangos. Hier bevindt zich de Pinetree Lodge, waar we de rest van onze reis zullen verblijven. We zijn in het land van de Sami, de oorspronkelijke bewoners van Lapland. Zij leefden vroeger (en sommigen nog steeds) als nomaden en trokken met hun rendieren rond. Het leven was simpel en eenvoudig, maar puur. Er zijn diverse plekken waar je de Sami en hun rendieren kunt bezoeken. De meesten leven nu in simpele huizen, maar hun rendieren struinen nog altijd over de uitgestrekte vlaktes en bossen van Zweeds Lapland.
Hadden we in de omgeving van Storklinten nog wel het idee dat er wat mensen woonden, dat moeten we hier loslaten. De Pinetree Lodge ligt (zeker voor Nederlandse begrippen) in de middle of nowhere en dat is stiekem toch wel een beetje waarvoor we naar het noorden van Zweden zijn afgereisd. Het voelt een beetje aan als een klein dorpje (of als een heel kleinschalig resort) en het is de ideale uitvalsbasis voor klassieke activiteiten als de sledehondentocht en een sneeuwscootersafari. En uiteraard voor een zoektocht naar het noorderlicht, dat bij ons allebei hoog op het lijstje staat.

De meeste Sami leven nu in simpele huizen, maar hun rendieren struinen nog altijd over de uitgestrekte vlaktes

Langlaufen en sneeuwscooteren

De volgende dag starten we echter met een activiteit die ook onlosmakelijk verbonden is met Scandinavië: langlaufen! Iedere gast van de lodge krijgt de beschikking over een setje langlaufski’s en -schoenen. Twee loipes voeren ons door een verlaten omgeving, waarbij we al na een paar honderd meter het gevoel hebben alleen op de wereld te zijn. Het feit dat alle activiteiten starten vanuit de lodge en begeleid worden door de medewerkers, geeft een groot gevoel van rust. Geen stress waar je wanneer moet zijn of logistieke schema’s die moeten worden omgegooid wanneer er een activiteit uitloopt, hier wordt alles voor je geregeld.

“Het is heel eenvoudig”, zegt gids Johan. “Hier zit het gas en daar is de rem. Het is nog veel makkelijker dan fietsen.” Johan is geboren en getogen in Kangos, het dorpje waar de Pinetree Lodge vlakbij ligt en ziet het als zijn missie om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met de overweldigende natuur van Zweeds Lapland. En aangezien de afstanden hier nogal groot zijn, is de sneeuwscooter een ideaal vervoersmiddel om veel van het land te zien. We zijn de hele dag onderweg, zitten soms even vast in de verse sneeuw, stoppen op bevroren meren en rivieren en kijken vanaf een van de hoogste toppen in de omgeving Finland in. Opvallend is dat we gedurende de hele dag geen andere mensen tegenkomen. Dit kan met recht de laatste wildernis van Europa genoemd worden. Het hoogtepunt van de dag is een jonge eland die bij zonsondergang met ons mee rent. Op zich al bijzonder genoeg, maar het feit dat we op een bevroren rivier rijden, maakt het helemaal af.

Het hoogtepunt van onze sneeuwscootertocht is een jonge eland die bij zonsondergang met ons mee rent

Op safari met de husky’s

De dag erop ruilen we de pk’s in voor de hk’s. De Pinetree Lodge beschikt namelijk over een kennel met tientallen husky’s! Het is opvallend hoeveel liefde en aandacht de honden krijgen. De beheerder kent iedere hond bij naam en krijgt een enthousiaste reactie wanneer hij het dier een opdracht geeft. Nog leuker wordt het wanneer de honden merken dat ze de slee mogen gaan trekken. De leidende hond wordt hierbij ondersteund door een drie- of viertal ‘hulphonden’ die voor de kracht zorgen. Pure huskypower dus! We maken een tocht van een kilometer of twintig door de omgeving en de honden zijn niet te houden. Ze genieten misschien nog wel meer van het rennen door de natuur dan dat wij dat doen. Afwisselend zitten we in de slee en staan we achterop om ‘leiding te geven’ aan de honden. In de basis is dat heel simpel: wanneer je wilt dat ze stoppen moet je gewoon keihard de rem intrappen, anders blijven ze doorgaan totdat ze echt niet meer kunnen. Het is een schitterende ervaring om op deze manier de natuur van Lapland te ontdekken.

Het noorderlicht

Hoe verschrikkelijk mooi en indrukwekkend de tocht met de sneeuwscooter en de huskysafari ook waren, stiekem staat er iets anders bovenaan onze lijst. En dat is waarschijnlijk voor veel mensen de grootste beweegreden om een keer de reis naar het noorden van Europa te maken: het noorderlicht. Het aurora borealis, zoals de officiële benaming luidt, is misschien wel een van de meest tot de verbeelding sprekende natuurverschijnselen. Je moet een beetje geluk hebben om het te zien, want bewolking is een behoorlijke dealbreaker, en zo donker mogelijk is ook wel een prettige bijkomstigheid. Kort samengevat bestaat het noorderlicht uit de elektrisch geladen deeltjes die de zon onze kant op stuurt. Van deze ‘zonnewind’ bereikt een klein deel de aarde en door de magnetische werking is het bij de polen zichtbaar wanneer het daar in aanraking komt met zuur- en stikstof. Op de zuidpool kennen ze een soortgelijk verschijnsel, het zogenaamde ‘zuiderlicht’ (aurora australis). Er zijn diverse apps die de kans op het noorderlicht proberen te voorspellen. Bij ons is de kans drie op een schaal van negen. Niet zo heel hoog zou je zeggen, maar dit getal schijnt met name te maken te hebben met hoe zuidelijk je het noorderlicht nog met het blote oog kunt waarnemen. Bij een negen zou het in theorie zelfs op de Waddeneilanden zichtbaar kunnen zijn.

Het noorderlicht lijkt zich te bewegen op de onhoorbare klanken van een onzichtbaar orkest

Ultieme kroon

Om optimaal van het noorderlicht te kunnen genieten én onze kansen wat te vergroten, hebben we de sneeuwschoenen ondergebonden en zijn we naar een open plek in de buurt gelopen. Dat het noorderlicht zich niet laat sturen blijkt wanneer we de eerste anderhalf uur nog geen prijs hebben. Oké, de wandeling an sich is schitterend, maar we komen natuurlijk voor het wonderlijke schouwspel der natuur. En dan, wanneer we het eigenlijk niet meer verwachten, danst het licht als een groen gordijn voor onze ogen. De lucht lijkt zich te bewegen op de onhoorbare klanken van een onzichtbaar orkest. Dit is de natuur in optima forma. En we hebben geluk, want ook de twee nachten na deze avond worden we nog getrakteerd op dit natuurverschijnsel. Gratis en voor niets.

Het noorderlicht is de ultieme kroon op onze reis. Maar zelfs wanneer we dat hadden moeten missen (de natuur laat zich niet leiden), dan nog zou dit een absolute droomreis geweest zijn. De tocht met de sneeuwscooter, de huskysafari, het genieten in de sauna’s en de dompelbaden en het lekkere eten zouden voor mij al een reden zijn om nog een keer terug te gaan. Misschien wel de allerbelangrijkste reden zijn de mensen zelf. De gastvrijheid van de Zweden in combinatie met de drive om hun gasten de overweldigende natuur te laten zien, zorgt er wat mij betreft voor dat iedere winterliefhebber deze reis een keer zou moeten maken.

Vakantie-info: Onze reis werd mogelijk gemaakt door Nordic. We verbleven het grootste deel van de reis in de Pinetree Lodge. Dit is dan ook de ideale uitvalsbasis. De sneeuwscootertocht en de huskysafari starten vanuit de lodge en omdat alles in eigen beheer wordt gedaan, zijn ze bijzonder flexibel. Wanneer het weer niet goed genoeg is om bijvoorbeeld met de sledehonden op pad te gaan, kun je altijd de sneeuwschoenen onderbinden en een prachtige wandeling gaan maken. Ook kun je gebruik maken van de langlaufski’s en loipes die direct bij de lodge beginnen. Nordic biedt reizen naar Zweeds Lapland aan vanuit verschillende lodges en locaties.